Lopen

Wandelen werkt ontspannend en of u nu op zoek bent naar een oplossing of wat inspiratie: na een korte wandeling in de buitenlucht zit u weer vol ideeën en creativiteit. Uit een Amerikaanse studie. Link opent een externe pagina bleek dat de werknemers die een wandeling hadden gemaakt een stuk creatiever waren dan de zittende werknemers

Wanneer uw spijsvertering in de war is, kun u last hebben van een opgeblazen gevoel, obstipatie of constipatie. Niet alleen goede eetgewoonten en voldoende vocht kunnen uw spijsvertering verbeteren, maar ook iedere dag even wandelen. Volgens een Japans onderzoek. Link opent een externe pagina is het vooral slim om na het eten even te gaan lopen om alles goed te laten zakken.

Wandelen is niet alleen gezond, maar kan ook uw humeur een enorme boost geven. Vooral mensen van middelbare leeftijd hebben baat bij een wandeling iedere dag.

Lopen verlaagt uw bloedsuikerspiegel en het algehele risico op diabetes. Bovendien verlaagt regelmatig wandelen de bloeddruk, waardoor het risico op een beroerte of hart- en vaatziekten flink daalt.

Om inzicht te krijgen in het loopgedrag van de Rotterdammers en wat hen stimuleert is het Digitaal Stadspanel geraadpleegd.

Rotterdam zet in op fietsen en lopen, oftewel actieve mobiliteit. Actieve mobiliteit draagt bij aan verschillende opgaven in de stad rondom bereikbaarheid, gezondheid en welzijn, kansen voor iedereen, economie, ruimte en leefomgeving. Decisio berekende de waarde van fietsen en lopen in de stad. Voor 2018 en 2024, het toekomstscenario. Wist u bijvoorbeeld dat we met z’n allen veel vaker voetganger zijn dan we ons soms realiseren? Zo lopen Rotterdammers en bezoekers jaarlijks samen 52 miljoen kilometer in de stad van en naar de haltes van de bus, tram en metro!

Willemijn Lamoré, teammanager team gezondheid en milieu, doet ál haar bila’s wandelend. Dat is de reden dat haar naam werd genoemd voor deze interviewserie. Eenmaal aan tafel, het interview vindt om praktische redenen gewoon zittend aan tafel plaats, nuanceert ze dit direct. ‘Nou, ál m’n bila’s? Als mensen niet willen lopen, bijvoorbeeld omdat ze hun papieren erbij willen hebben, is dat natuurlijk ook goed. Zo strak en streng is het nou ook weer niet. Maar ik vind het wel een fijne manier van gesprekken voeren. Het voegt volgens mij echt kwaliteit toe aan je gesprek. Je bent buiten en je beweegt. Je hoeft elkaar niet per se aan te kijken en dat praat soms gewoon makkelijker. Je kijkt ook een beetje om je heen en bent misschien iets minder strak gefocust op de inhoud. En, je kunt wandelend héél goed luisteren.'

Sneller tot de kern

'Voor een intensief gesprek kies ik vaak een vast rondje, zodat we niet telkens hoeven te stoppen om te beslissen waar we naartoe lopen. Dat leidt af. Mijn ervaring is dat de wandelbila’s korter duren dan de zitbila’s. Wandelend komen we misschien wel sneller tot de kern? Soms is het ook handig om voor andere korte overlegjes gebruik te maken van de wandeltijd tussen de locaties. Als je samen met een collega van het Timmerhuis naar de Librijesteeg moet, kun je die tijd ook gebruiken om even bij te praten. En dat scheelt dan weer een telefoontje.’

Voordelen van wandelen

‘Buiten lopen heeft natuurlijk nog veel meer voordelen. Het is goed voor je gezondheid. Jawel, zélfs als je weet hoe vies de lucht in de stad is. Wij houden ons onder meer bezig met de vraag “Wat is de invloed van de milieuvervuiling op onze gezondheid”. Je kunt echt altijd nog beter buiten wandelen, dan de hele dag binnen zitten. En ik ben me ervan bewust dat het luxe is, dat ik ervoor kan kiezen om buiten te zijn in werktijd. Maar ik denk ook dat het vaker kan dan je denkt. Een tip: vraag je leidinggevende eens mee voor een wandelbila. Wie weet bevalt het jullie prima!’

Dennis Habers (25) is trainee. Hij studeerde bos- en natuurbeheer en doet een opdracht bij de afdeling planologie. Hij loopt het liefst in het hoge noorden.

‘Je kunt echt wel zeggen dat ik een passie heb voor lopen én voor buiten zijn. Sport zit sowieso in mijn hele leven verweven. Zwemmen, hardlopen - ik train voor de triatlon - en ook lopen dus. Het begon zo’n vijf jaar geleden serieus. Ik zag op het station een reclameposter voor IJsland. Daar moest ik naartoe om te gaan lopen! Dat beviel gelijk supergoed. Het noorden trekt me: behalve in IJsland ben ik onder andere ook in Zweden en Groenland geweest.'

Noorwegen en Schotland

'Ik heb een jaar in Noorwegen gestudeerd. Ik zat in een piepklein dorpje 200 kilometer boven Oslo. Daar ging ik veel de bergen in. Het is daar rustig en weids, zo fijn. Hier is het leven heel druk en heb je continu afleiding van je telefoon. Als ik aan het lopen ben, gaat mijn telefoon uit. Dan wil ik geen afleiding. Het is echt een rustmoment. Je bent eigenlijk nergens mee bezig, alleen met onderweg zijn.

Voor mijn studie heb ik ook in Schotland gewoond. Ook daar is het leeg en ruig. Je hebt er 277 zogenoemde munro’s; bergen van ongeveer duizend meter hoog. Heerlijk om te beklimmen. Overal staan bothies - een soort schuilhutjes - waar je kunt overnachten. Dat is een ervaring apart. Nu zit ik dus hier in de drukke stad. Ik vermaak mij hier goed, ook hier probeer ik veel te lopen en buiten te zijn. Maar toch is dat in de stad heel anders dan in de natuur.'

Goede stad

'Rotterdam is best een goede stad om te lopen. Beter dan gemiddeld in ieder geval. Maar het kan natuurlijk altijd beter. In Seoul hebben ze een vierbaans snelweg omgetoverd tot wandelpromenade. Hoe mooi zou het zijn als we zoiets hier ook deden en van de Erasmusbrug een voetgangersbrug zouden maken. Een soort wandelboulevard met groen in het midden.'

Meer schone lucht en groen

'Eigenlijk is het best vies in de stad met al die uitlaatgassen. Het feit dat Rotterdam zo op de auto en mobiliteit is gericht heeft de stad veel welvaart gebracht. Maar nu zijn er andere tijden aangebroken en is welzijn ook belangrijk. Er moet meer schone lucht en groen komen. Het is eigenlijk van de gekke dat die grote cruiseschepen hier liggen te dieselen. Dat moet toch anders kunnen.’

Yvonne Lankhaar is psycholoog. Ze voert de gesprekken met haar cliënten vooral wandelend.

‘Ruim 8 jaar geleden stond ik nog met plezier op het voetbalveld. Tot ik met een knieklacht terugkwam van een reis naar Malawi. Mijn manueel therapeut dacht dat een manipulatie van mijn rug mijn klachten zou oplossen. Maar dat ging mis en vanaf dat moment was er geen dag meer zonder rugpijn. En die pijn nam steeds meer toe. En mijn – voornamelijk zittende - werk kon ik niet meer doen. Want ik zat eigenlijk de hele dag. Ik werd twee jaar geleden volledig afgekeurd voor mijn werk. Maar daar wilde ik mij niet bij neerleggen. En dat bleek gelukkig ook niet nodig.’

Wandelend werken

‘Tijdens mijn revalidatie had ik gemerkt dat wandelen goed ging. Ik wandelde elke dag best veel. Dus waarom zou ik dan niet wandelen met mijn cliënten? Vlak na mijn afkeuring begon ik mijn eigen praktijk. In plaats van de behandelgesprekken zittend te voeren, deed ik dat wandelend. Dat is voor mij, en voor mijn cliënten, natuurlijk hartstikke goed. In het begin voelde deze manier van werken ver buiten mijn comfortzone. Maar nu wil ik niet anders meer. Het is heerlijk om de stad of de natuur als werkplek te hebben. Ik spreek met mijn cliënten af bij de Kralingse Plas, de Heemraadssingel, in Het Park bij de Euromast of bij de Schie. We wandelen zo’n drie kwartier en dan nemen we weer afscheid.'

Vakkennis en eigen ervaring

'Door te wandelen heb ik mijn leven weer op kunnen bouwen. Ik heb nu ook cliënten met chronische pijnklachten of een chronische ziekte en mensen met stress en burn-out klachten die veelal tegen dezelfde dingen aanlopen. Ik kan hen helpen vanuit mijn vakkennis en eigen ervaring. Ik weet wat het is om te worstelen met deze klachten. Het is een pittig proces. Maar het is mooi om dat proces met cliënten te kunnen doorlopen. Letterlijk dus. Inmiddels wandel ik zo tussen de 50 en 60 kilometer per week, privé en zakelijk. Rotterdam is wat dat betreft de ideale stad. Er zijn zoveel mooie wandelplekken.’

Mobiliteitsadviseur Sarah de Jong (30) loopt heel wat af in de stad. Goed voor lichaam én geest vindt ze.

‘Ik loop echt heel veel. Ik heb zo mijn redelijk vaste routes en routines. Ik woon tegenover De Rotterdam. Dus voor mijn werk hoef ik alleen de straat over te steken. Maar op maandag loop ik bijvoorbeeld naar Zuidplein om te gaan zwemmen. Dat is ongeveer veertig minuten lopen. Op dinsdag ga ik ook zwemmen maar dan bij Oostervant. Woensdag loop ik naar Coolhaven en donderdag naar Noord om te dansen. En op zondag helemaal naar IJsselmonde; ook om te dansen. Dat is wel anderhalf uur lopen. Als ik in een week nog andere verplichtingen heb, bijvoorbeeld voor werk, en het is in Rotterdam loop ik daar eigenlijk ook altijd wel heen.'

Op gewicht blijven

'Ik heb een trage verbranding en kom makkelijk aan. Veel bewegen helpt me om op gewicht te blijven. Niet alleen door te zwemmen en te dansen dus, maar ook door overal naartoe te lopen. Ik doe het niet alleen voor mijn gezondheid maar ook om te ontspannen. Als ik loop raakt mijn hoofd leeg en kan ik lekker nadenken over van alles. Lopend reflecteer ik en kom ik vaak tot goede oplossingen.

Lopen vind ik relaxter dan fietsen. Op de fiets moet je beter op het verkeer letten. Ik heb geen fietsenstalling bij mijn huis, dus mijn fiets staat binnen. Eerst moet ik hem het huis uit slepen en op de plaats van bestemming ook weer ergens stallen. Lopend heb ik meer vrijheid en minder stress en geregel.

Gek op Rotterdam

'Ik ben gek op Rotterdam en ben superblij dat ik in deze wereldstad woon. Helaas is het niet overal even fijn lopen hier, soms houdt het voetpad opeens op, is de stoep te smal of moet je op het fietspad lopen. Laatst bleek op de conferentie Walk21 dat als je de buitenruimte anders ontwerpt, je kunt veranderen hoe mensen zich voortbewegen in de stad. Maar je moet wel keuzes durven maken. Geef je fietsers en voetgangers meer ruimte of juist auto’s?

Ik kan iedereen aanraden te gaan lopen. Het is gezond, ontspannen en het helpt tegen allerlei klachten. Het maakt niet eens zoveel uit waar je loopt. Maar onderzoek wijst wel uit dat een groenere omgeving mensen stimuleert om meer te gaan lopen.’

Trudy van Bregt (wandelgroep Walk & Talk): 'Mijn moeder heeft tot haar 84e alles gelopen wat er maar te lopen valt in Nederland, België en Duitsland. Als kind liep ik al met haar mee. Toch was de liefde ook een tijdje over. Toen ging ik korfballen. Maar ik vond het wandelen terug. Ik werkte in een Lifestylecentrum waar een klant vroeg of we ook loopactiviteiten konden organiseren. Een wandelgroep ging van start, en ik ontdekte weer hoe fijn ik lopen vind. Het Lifestylecentrum bestaat niet meer, maar vanuit het Huis van de Wijk in het Lageland, wandelen wij nog steeds.'

Walk & Talk

'Wandelgroep Walk & Talk bestaat nu drie jaar. We hebben een vaste groep van ongeveer 12 lopers. Veel vrouwen ja, dus ‘talken’ doen we zeker, het is ontzettend gezellig. Er is ook één man bij, van 90. We houden het tempo aan van de langzaamste wandelaar en daar passen we ons op aan. We wandelen ongeveer 15 minuten naar een locatie en daar zet ik een parcours  uit, dat iedere wandelaar in zijn eigen tempo kan lopen. Wandelen is een heerlijke manier om je hoofd leeg te maken. Lekker buiten, de wind door je haar en nergens aan denken. Een leuke bijkomstigheid vind ik dat je echt pareltjes ontdekt in je eigen wijk, die je met de fiets of auto niet had gevonden. Leuke paadjes en pleintjes zijn er volop.'

Neem elkaar mee

'Ik zou alle Rotterdammers aanraden om al wandelend hun eigen wijk beter te leren kennen. En neem elkaar mee. Een leuk wandelevenement zou ook heel welkom zijn in Rotterdam; een goede manier om het lopen onder de aandacht te brengen. Ik denk dat Rotterdam al goed bezig is om een wandelvriendelijke stad te worden, met bijvoorbeeld het autoluwe centrum. Er zijn ook best wat wandelroutes, maar deze zouden allemaal wel wat meer zichtbaar en herkenbaar moeten zijn. Wandelaars kunnen het dan makkelijker vinden.’

Noortje van Deursen, wandelcoach in het Kralingse Bos: ‘Ik hou van bewegen en van buiten zijn. Buiten worden je zintuigen geprikkeld. Met de auto naar de supermarkt is alleen van A naar B gaan. Maar als je gaat lopen voel je de wind in je haar, de zon op je gezicht en je ruikt en hoort van alles. Buiten gebeurt er iets, er is altijd wat te beleven.

Ik wandel als coach met mijn klanten in het Kralingse Bos. De natuur doet mee in het gesprek. Lopen geeft de coachgesprekken een extra dimensie. Anders dan als je stil zit in een ruimte, verandert als je loopt bij elke stap je perspectief. Je kunt onderweg keuzes maken en bent veel vrijer. Je kunt even stilstaan bijvoorbeeld of in het gras gaan liggen. Dat doet iets met je hoofd. Onbewust beïnvloedt dat je gedachtepaden.'

Rust, ontspannen, creativiteit

'Ik kan iedereen aanraden om zo vaak mogelijk te lopen. Zo vind je rust voor je geest, kun je ontspannen, komt creativiteit los. Het hoeft niet meteen een bos te zijn. Je kunt het ook dicht bij huis zoeken. Mensen hebben vaak vaste routes en patronen. Als je die loslaat en je neemt eens een omweggetje, je durft te verdwalen, dan word je verrast. Als je bewust gaat dwalen, dan merk je dat het ruimte geeft. Je geest krijgt een opkikker. Dat gebeurt al heel snel, er is niet veel voor nodig. Want lopen is heel simpel. Het kost niets, bijna iedereen kan het, je hebt er geen dure dingen voor nodig. Je kunt er steeds een klein avontuur van maken.

Er zijn al leuke wandelroutes in Rotterdam geloof ik. Maar misschien zouden routes met bijvoorbeeld grappige, verrassende bewegwijzering de voorbijgangers kunnen verleiden om eens een nieuw pad in te slaan.’

Gijs den Ouden, voorzitter van de Rotterdamse Wandelsport Vereniging:‘De vonk voor het wandelen kwam tijdens militaire dienst. We liepen toen de Nijmeegse Vierdaagse. Later, als burger, bleef ik wandelen. Ook langere afstanden en sneller. Daardoor raakte ik betrokken bij de georganiseerde wandelsport. Ruim 25 jaar ben ik voorzitter van de Rotterdamse Wandelsport Vereniging (RWV), die actief is op alle gebieden van wandelsport. Met tochten van vijf of tien kilometer in Rotterdamse bossen en parken tot het Nederlands Kampioenschap snelwandelen in Tilburg. Een breed sportaanbod dus!

Lopen is gezellig

Wandelen houdt je fit en soepel. Je kunt je hoofd ‘leegwandelen’. Zie het als onderhoud van je gezondheid. Ook in sociaal opzicht is het gezond. Lopen is gezellig; je haalt oude vriendschappen aan en sluit makkelijk nieuwe. Is het bijvoorbeeld de Week van de Eenzaamheid? We starten binnenkort in het Kralingse Bos met tochten van vijf tot vijftien kilometer. Een geweldige kans om de deur uit te komen en iets op te bouwen. Je kunt alleen lopen, aansluiten bij een groepje of een praatje maken met een echtpaar dat meeloopt. Dat gaat vanzelf en je neemt allemaal hetzelfde pad toch? Door toevallige ontmoetingen ontstaan soms mooie vriendschappen. En je stapt zo in. Kijk op de dag zelf waar je moet zijn en hoe laat, trek een paar fijne schoenen aan en voor een paar euro loop je mee. Bij de trainingswandelingen voor de Vierdaagse van Nijmegen zeg ik altijd: ‘als wandelen in Rotterdam tegenvalt, krijgt u uw inschrijfgeld terug.’ Daar is nog nooit om gevraagd.

Echte loopstad

Rotterdam is vooruitstrevend en kan een echte loopstad worden, als de wandelsport actief wordt gepromoot. Net als de Rotterdamse Marathon. Deel de ambities met een landelijke wandelorganisatie als die van ons en betrek ons tijdig bij het beleid. Dan zet je met elkaar de wandelsport op de kaart. Verder wil ik de Rotterdammer dit meegeven: er zijn zoveel mooie routes waar je geen idee van hebt. Wandel met ons mee als je de stad eens van de groene kant wil zien!’

Meelopen? Kijk voor meer informatie op de website van de Rotterdamse wandelsportvereniging. Link opent een externe pagina.

‘Ik wandel al ruim 60 jaar. Rond mijn twaalfde werkte ik bij de groenteboer en wandelde ik drie kwartier heen en drie kwartier terug. Heerlijk vond ik dat. En daarom wandel ik nog steeds, in de stad en in de natuur. Je bent lekker buiten, je ziet van alles om je heen en denkt even nergens anders aan. Zit je even niet zo lekker in je vel, dan knap je van een wandeling altijd weer op. Wandelen is ook goed voor je hart en bloedvaten. Ik kan het echt iedereen aanbevelen. Ik wandel ook elke week met een grote groep mensen. Ik wil graag anderen laten ervaren hoe fijn lopen is. Het kost niets en je leert andere mensen kennen. Tijdens de wandeling stoppen we ook een aantal keer voor beweeg- en balansoefeningen. Wat wel jammer is, is dat er zo weinig bankjes staan om even uit te rusten en een banaan of krentenbol te eten. De oudere deelnemers kunnen niet even uitrusten op een grasveld. Daarom hoop ik dat de gemeente meer bankjes neerzet.'

HogeNood-app

Tijdens het wandelen moet er natuurlijk weleens iemand plassen. Ik ben daarom blij met de HogeNood-app. Link opent een externe pagina. De app laat de route naar het dichtstbijzijnde toegankelijke toilet zien. Ik vind wel dat de gemeente die app wat meer moet promoten. En moet zorgen dat er nog meer locaties bijkomen. Ik nodig andere Rotterdammers uit van harte uit voor mijn wandelgroep Noordereiland. Het kost niets en het is gezellig! Iedere keer wandelen we een andere route. Van tevoren stippel ik nooit een route uit. Zo leren we de stad heel goed kennen. Weet je wat we ook doen tijdens de wandelingen? De gemeente inseinen via de MeldR-app als we een gat in het wegdek zien of een losse stoeptegel. Twee vliegen in één klap.'

Tip

'Ik heb ook een handige tip om geen uitlaatgassen in te ademen tijdens het wandelen. Adem door je neus in plaats van door je mond en smeer vaseline rond je neusgaten. Het fijnstof trekt dan in de vaseline in plaats van je neusharen.’

Er wordt heel wat afgelopen in een grote stad als Rotterdam. Daarom is het ontzettend belangrijk dat we ook hier rekening houden met die duizenden voetgangers. De stad groeit en ruimte wordt schaars. Te vaak zijn voetgangers nog een sluitpost bij de plannen voor de inrichting.

Voetgangerscongres

'In 2017 organiseerden we in Rotterdam het eerste nationale voetgangerscongres, met collega’s uit andere steden, kennisinstellingen en organisaties als wandelnet. Heel zinvol en leerzaam. En een mooie oefening, want afgelopen oktober waren we gaststad van het internationale congres Walk 21. Ruim 600 bezoekers uit 60 landen deelden hun kennis, ervaringen, tips en opgaven rondom lopen. Ook konden we als stad onze goede voorbeelden laten zien tijdens de ‘walkshops’. Het organiseren van dit congres heeft ervoor gezorgd dat het onderwerp nu hoog op de agenda bij de gemeente staat. Want we zijn goed bezig, maar er is nog veel meer nodig.

We hebben een analyse gemaakt van alle projecten in Rotterdam op het gebied van wandelen. Vanuit Stadsontwikkeling, maar ook vanuit Maatschappelijke Ontwikkeling en Stadsbeheer. De samenhang tussen de clusters is belangrijk; het gaat niet alleen om de inrichting van de stad, maar ook om de sociale kant van lopen, om sport en gezondheid.'

Loopstad

'Eerst werkten we met twee collega’s aan dit onderwerp, inmiddels is er een volledig team. De bedoeling is dat we alle input uit het congres verwerken in een programma; ‘Rotterdam loopt’.

Als we van Rotterdam een echte loopstad willen maken, moeten we als loper naar de stad kijken: hoe breed zijn de stoepen, hoe zit het met de oversteekmogelijkheden, waar is het fijn om te lopen en waar zijn meer leuke pleinen en bankjes nodig.
Hoe we collega’s zover krijgen om meer te lopen? Door vooral alle positieve effecten te benadrukken. Ga eens met een collega wandelen in plaats van te overleggen aan een tafel. Het is goed voor je lichaam én je brein; lopen frist je hoofd op en brengt je op nieuwe ideeën. Ik was altijd meer een fietser, maar ben door dit werk gaan inzien hoe goed lopen is voor je gezondheid. Ik ga nu ook altijd een blokje om in mijn pauze.’

Bewegen is goed voor u. Wandelen heeft een positief effect op veel klachten, denk aan diabetes, burn-out, angststoornissen en depressie maar ook aan artrose en allerlei gewrichtsklachten. Huisarts Matthijs van der Poel uit Rotterdam zegt het zo: 'We schrijven mensen vaak een pil voor, terwijl wandelen net zo goed of beter is tegen hun kwaal. Slechts een op de vijf mensen haalt de norm van een halfuur per dag matig intensief bewegen. Daarom geef ik het goede voorbeeld en ga ik twee keer per week om 11.30 een half uur wandelen met een groep patiënten die dit wil. Als het kan lopen ook de praktijkverpleegkundige en de praktijkmanager mee. Patiënten vinden het heerlijk, sommigen zien er de hele week naar uit. Het lopen is fysiek fijn en bovendien goed voor de sociale contacten.'

Meer dan alleen lopen

De patiënten beamen inderdaad dat ze genieten van de wandeling en niet alleen van het lopen. Ondanks dat het een druilerige dag in mei is, lopen er acht patiënten mee, maar het zijn er ook wel eens achttien of negentien. De reden waarom zij meelopen is verschillend maar het woord 'gezellig' is vaak te horen. Andere opmerkingen zijn: 'Het is heerlijk om op deze manier even mijn hoofd helemaal leeg te maken. Vaak loop je van A naar B, heel doelgericht en nu gaat het alleen maar om de wandeling.' 'Het is meer dan alleen lopen je leert ook echt mensen kennen.' Ook wordt benadrukt dat ieder op zijn eigen tempo kan lopen. Het is geen competitie. Voor een van de patiënten die eigenlijk wel vaker wil lopen dan twee keer per week maar dat niet alleen durft, heeft Van der Poel een beweegmaatje (van Avant Sanare) gevonden.

Goed voorbeeld

'Gelukkig ben ik niet de enige die het looprecept uitschrijft', zegt van der Poel. 'Tientallen huisartsenpraktijken in Rotterdam zijn ons voorbeeld inmiddels al gevolgd. Van specialisten en collega-huisartsen krijg ik heel veel positieve reacties. De jongste generatie huisartsen in opleiding brengt het belang van bewegen op eigen initiatief in op de opleiding. Kortom: de tijd is er rijp voor. En dat is logisch, want lopen is gezond voor iedereen!'

‘Hardlopen heeft mijn leven veranderd. Ruim tien jaar geleden zag mijn leven er namelijk heel anders uit. Ik kreeg steeds ernstiger uitvalsverschijnselen en er waren dagen dat ik amper van de bank naar de keuken kon. Artsen konden niks vinden en zeiden dat ik er maar mee moest leren leven. Ik was net 20.

Ik zocht verder en gelukkig kon een Rotterdamse chiropractor me wel helpen. Soms reisde ik wel driemaal per week voor een behandeling van mijn toenmalige woonplaats Eindhoven naar Rotterdam. Langzaam kon ik mijn gewone leven weer oppakken en kwam ook het verlangen om te sporten terug.'

Hardlopen

'Na een stukgelopen relatie beet ik me vast in een doel: 5 kilometer hardlopen bij de marathon van Eindhoven. Ik startte vanaf nul. Soms dacht ik: ga ik dit wel volhouden? Maar ik kreeg er steeds meer plezier in. Die 5 kilometer in Eindhoven smaakte naar meer!  Dat is zes jaar geleden. Nu loop ik met mijn huidige vriend wedstrijden in binnen- en buitenland. Niet om te winnen, maar voor het plezier om te lopen op mooie, onbekende plekken.

Tegen collega’s zou ik willen zeggen; zet die eerste stap. Voor het gevoel dat lopen je kan geven: dat je in jezelf kunt keren en tegelijk kunt genieten van alles dat er om je heen gebeurt. Maar het komt niet vanzelf. De eerste stappen zijn het moeilijkst. Maar als je daar eenmaal overheen bent, wordt het alleen maar fijner.

Loopstad

'Ik vind Rotterdam een echte loopstad. Onze marathon is in het hele land geliefd. Ook zijn er veel loopgroepen actief. En we hebben volop plekken waar het fijn lopen is. Zoals langs de Rotte en in het Kralingse Bos. Wat ook heerlijk is: een rondje bruggen. De gemeente heeft er een prachtige looproute aangelegd, een ideaal pad langs de Maas met schitterend uitzicht op de skyline.’

‘Lopen is voor mij van levensbelang, letterlijk. In 2001 ben ik aangereden door een auto. Eerst merkte ik niet veel maar twee dagen later kon ik nauwelijks meer lopen en alles deed pijn. Ik ging van het ene ziekenhuis naar het andere. Steeds zeiden de artsen: u heeft geen hernia. Maar de pijn bleef. Dus wat was het dan wel? Uiteindelijk bleek uit een MRI-scan dat er een wervel was verschoven. De arts vertelde me dat ik kon kiezen tussen een riskante operatie met gevaar op restschade, of lopen, lopen en nog eens lopen. Volgens hem waren de kansen op herstel bij beide opties ongeveer gelijk. Je snapt: ik koos voor lopen.'

Hel

'In het begin was het hel. Na tien meter lopen was de pijn al bijna ondragelijk. Maar ik oefende vier keer per dag en kon steeds een stukje verder. Na een maand merkte ik verbetering. Ik ging door met lopen; steeds een stukje verder, in weer en wind. Ik kreeg er zelfs plezier in.'

Ga lekker lopen

'We zijn al heel wat jaren verder maar lopen doe ik nog steeds. Gemiddeld zo’n 10 kilometer per week. Ik stap stevig door want bij slenteren verergert juist de pijn. Mijn vrouw moet bijna rennen om me bij te houden. Je kunt wel zeggen dat lopen mijn leven heeft gered. Een operatie was waarschijnlijk te heftig geweest, ook met het oog op mijn hartklachten.

Anderen zou ik willen adviseren: pak toch niet steeds de auto maar ga lekker lopen. Dat is goed voor alles. Als je veel loopt ben je ook weerbaarder en vang je makkelijker klappen op. De omslag naar lopen moet natuurlijk van de mensen zelf komen maar de gemeente moet het wel faciliteren. Met voetpaden maar ook met meer bomen voor schonere lucht bijvoorbeeld.’

Bart Christiaens, fietscoördinator bij de afdeling Mobiliteit van de gemeente: ‘Door mijn werk ben ik veel met fietsen bezig. Privé fiets ik veel, maar eigenlijk loop ik net zo graag. Ik heb allerlei vaste rondjes, afhankelijk van hoeveel tijd ik heb. Ik woon in Breda en daar loop ik iedere week zeker een paar keer. Een rondje door de polder of een rondje door de stad. Lopend naar de kroeg of naar een afspraak. Ik stap flink door. Niet zozeer voor mijn lichamelijk conditie maar meer voor mijn geestelijke gezondheid. Want door lopen kom ik tot rust en maak ik mijn hoofd leeg. In de vakantie ga ik graag de bergen in, ook om te lopen. Ik heb wel een auto maar die gebruik ik niet veel. Ik leen hem vaker uit dan dat ik er zelf in rijd. Ik loop gewoon graag.'

Relaxter

'Ik werk in De Rotterdam en soms loop ik naar Centraal Station in plaats van dat ik met de metro ga. Na een dag werken is het lekker om zo je hoofd leeg te maken en tot rust te komen. Tijdens de lunchpauze loop ik ook graag een rondje, alleen of met collega’s. In de stad heeft iedereen altijd haast. Ik neem de tijd om ergens te komen, sta niet in de file en hoef geen parkeerplaats te zoeken. Lopend kom ik veel relaxter aan dan de mensen die met de auto komen.'

Loopstad

'Ik vind Rotterdam al een fijne loopstad. Er zijn veel plekken waar je lekker en rustig kunt lopen. Vooral rond het station, Binnenrotte, Westersingel is het leuk en afwisselend. Maar meer mooie, groene plekken om te lopen en waar iets te zien is zijn natuurlijk welkom. Wat mij betreft maakt de auto steeds meer plaats voor wandel- en fietspaden in het groen.’

‘Wat wandelen mij brengt? Het korte antwoord is: wandelen brengt mij energie. Voor mij privé, maar ook in mijn werk en voor de mensen met wie ik werk. Wandelen is vast onderdeel van mijn coaching. Tijdens een wandeling met een cliënt gebruik ik de natuur vaak als metafoor. Iemand die veel piekert, kan zichzelf misschien herkennen in een boom met veel takken die helemaal in elkaar gegroeid zijn. Wie met dat beeld iets kan, vraag ik na te denken over welke takken gesnoeid kunnen worden. Wat wil je bewaren, wat wil je achterlaten?  Direct praten over de moeilijkheden waarmee je worstelt, is niet zo makkelijk. In onze wandelsessies probeer ik het concreter te maken met wat we in het bos tegenkomen. Dat kan een boom zijn, een grote tak dwars over het pad of een dier dat wegspringt. Concrete dingen die symbolisch kunnen zijn voor wat iemand meemaakt. Dat maakt het gesprek makkelijker. Wandelen en coaching gaan heel goed samen. Je loopt naast elkaar, je hoeft elkaar niet aan te kijken. En niks moet. We praten of we zwijgen. We ruiken, horen, zien en voelen de natuur om ons heen. Als je wandelt maak je endorfine aan. Dat is een chemische stof die in je hersenen zorgt voor een prettig gevoel. Ze noemen het wel het ‘gelukshormoon’. Ook daardoor voelt iemand zich vaak beter na een wandeling. Elk zintuig wordt geprikkeld als je buiten bent. Wist je dat die lekkere geur van een bos na een regenbui ook de aanmaak van endorfine stimuleert? Wandelen maakt het hoofd leeg. En dát is, denk ik, voor iedereen een goed idee.’

Prins Alexander is een eerste plusroute voor ouderen rijker, namelijk in de wijk Het Lage Land en Prinsenland. Het gaat om de route van de Berlagehof via winkelcentrum Lage Land naar het Huis van de Wijk en het zwembad. Maar ook naar voorzieningen als het Medisch Centrum of het Prinsenpark. Op deze route is het straatwerk strakgetrokken, obstakels verwijderd en nieuwe bankjes geplaatst.

Even wandelen naar de supermarkt of dokter. Voor veel ouderen is dat vaak niet vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld door obstakels als loszittende tegels of een uitstekende boomwortel.

Steeds meer ouderen wonen langer zelfstandig thuis. De woonomgeving is daarbij heel belangrijk, die moet toegankelijk en veilig zijn. Rotterdam is daarom aan de slag gegaan om looproutes in verschillende gebieden in kaart te brengen tussen ouderenlocaties naar ov-punt, naar winkelgebied, eerstelijnshulp (dokter, fysiotherapeut), openbare gebouwen (bibliotheek, vraagwijzer enzovoort), speel- en ontmoetingsplekken. En waar mogelijk worden ze aangepakt, zoals hier in Prins Alexander.

Route in kaart gebracht

Bij aanpak van deze route is gekeken naar locaties waar veel ouderen wonen, zoals de Berlagehof. En van daaruit de route naar de belangrijkste voorzieningen in de wijk, zoals het winkelcentrum, huis van de wijk, Medisch Centrum of het zwembad. Deze route is in kaart gebracht en samen met mensen van 010toegankelijk gelopen en gekeken wat er moest gebeuren om te zorgen dat deze route goed toegankelijk en veilig is voor ouderen en hun eventuele hulpmiddelen. Hierbij kwamen diverse punten naar voren die moesten worden aangepakt, zoals ongelijk straatwerk met veel hobbels, kieren en wateroverlast, maar ook te weinig bankjes.

Aanpak plusroute

Om van deze route een plusroute te maken is op diverse plekken het straatwerk opnieuw gelegd, zodat er geen oneffenheden meer zijn en geen wateroverlast. Er zijn langs deze route drie banken vervangen en vier nieuwe banken en afvalbakken geplaatst.  Zo staat er op deze route nu om de ongeveer 200 meter een bankje. Het gaat hier om banken met leuningen. Ouderen kunnen nu onderweg even uitrusten en makkelijker opstaan na het zitten. De verwijderde banken worden opgeknapt en krijgen elders in Rotterdam een plekje.

Het winkelcentrum Lage Land had al een opknapbeurt gekregen en ook daar zijn nieuwe bankjes gekomen en verhoogde plantenbakken, waarbij je ook op de randen kunt zitten. De route is doorgetrokken naar het zwembad en het Huis van de Wijk, waar in de toekomst nog meer voorzieningen gepland zijn.

Dit was de eerste route die op deze manier is aangepakt, maar de komende tijd zullen er in Het Lage Land en Prinsenland nog meer routes onder de loep genomen worden en aangepakt.

Deze werkwijze wordt ook in andere delen van Rotterdam ingezet in samenwerking met betrokken partijen en ouderen. Zo zorgen we met elkaar voor een veilige en toegankelijke stad.

Even wandelen naar de supermarkt of dokter. Voor veel ouderen is dat vaak niet vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld door obstakels als loszittende tegels of een uitstekende boomwortel. Rotterdam brengt daarom looproutes in kaart en haalt obstakels weg, zodat ouderen veilig en zelfstandig naar buiten kunnen. In Overschie zijn de eerste looproutes vrijgemaakt. De looproutes worden over héél Rotterdam uitgebreid.
Steeds meer ouderen wonen langer zelfstandig thuis. De woonomgeving is daarbij heel belangrijk, die moet toegankelijk en veilig zijn. De afgelopen maanden zijn daarom de looproutes in kaart gebracht tussen ouderenlocaties naar ov-punt, naar winkelgebied, eerstelijnshulp (dokter, fysiotherapeut), openbare gebouwen (bibliotheek, Vraagwijzer, enzovoort), speel- en ontmoetingsplekken.

Proef in Overschie

Met een proef in Overschie onderzocht een groep ouderen en mensen met niet aangeboren hersenletsel samen met de gemeente, ouderencoach en wijkverpleegkundige twee routes in praktijk. Deze routes leverden een lijst van opmerkingen op. Van scheefliggende tegels, opdrukkende wortels, scheefstaande bankjes tot te brede voegen tussen de tegels. Een deel van de opmerkingen is snel opgelost, aan anderen wordt nog gewerkt en een enkele is niet (direct) op te lossen. Bovendien levert deze praktijkronde veel informatie die gebruikt kan worden bij het beheer en onderhoud van de voetpaden. De ambitie is een basiskwaliteitsniveau voor alle Rotterdamse voetpaden.

De werkwijze van deze pilot wordt ook in andere delen van Rotterdam ingezet in samenwerking met betrokken partijen en ouderen. Zo zorgen we met elkaar voor een veilige en toegankelijke stad.

Bekijk de video Veilige looproutes voor ouderen | Youtube. Link opent een externe pagina

Hoe ziet de wereld eruit door de ogen van mensen met een lichamelijke handicap?

Dat ziet u in De rolstoel Roadmovie | NPO Start. Link opent een externe pagina.