Koloniaal en slavernijverleden
Rotterdam is een diverse stad. Er wonen mensen met verschillende achtergronden, leefwijzen en overtuigingen. Daar zijn we trots op. Maar de stad van nu staat niet los van haar geschiedenis. Het koloniale en slavernijverleden gaat ons allemaal aan. Dat geldt zeker in Rotterdam, waar de sporen van deze geschiedenis nog steeds te zien zijn in straatnamen of standbeelden en in haar bewoners.
De gemeente Rotterdam wil de kennis over haar verleden bij de bewoners vergroten. En de gevolgen ervan voor het heden bespreekbaar maken. In twee animaties leggen we meer uit over de rol van Rotterdam in het koloniale verleden:
Wilt u meer weten over het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam? Kijk dan op de website van het Stadsarchief Rotterdam. Link opent een externe pagina.
Activiteiten uit het stadsprogramma
Hieronder vindt u een overzicht van de activiteiten van de gemeente Rotterdam en haar partners om inwoners meer te leren over deze geschiedenis.
Van 1 juli 2023 tot en met 1 juli 2024 is het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. We herdenken en vieren de afschaffing van slavernij en het einde van contractarbeid. Educatie-, kunst- en cultuurinstellingen in Rotterdam organiseren activiteiten voor alle Rotterdammers om hierbij stil te staan. Met de publiekscampagne 'Verbroken Ketenen Verbonden Rotterdam' besteden we aandacht aan deze activiteiten. Alle activiteiten in de stad zijn te vinden op de activiteitenkalender via verbrokenketenen.nl. Link opent een externe pagina.
Het boek ‘Koloniaal Rotterdam’ vertelt over de koloniale geschiedenis van Rotterdam en de gevolgen daarvan voor de stad van vandaag. U kunt gratis een exemplaar van het boek ophalen in alle bibliotheken in Rotterdam. Link opent een externe pagina. Het is ook beluisteren als audioboek of digitaal te lezen via Stadsarchief.rotterdam.nl.. Link opent een externe pagina Het boek is een samenvatting van het onderzoek dat het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) van 2018 tot 2020 heeft gedaan naar het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam.
Om het koloniale verleden van Rotterdam te laten zien, is de app 'Koloniaal Rotterdam' gemaakt. Hiermee kunt u routes lopen langs locaties die een link hebben met dit verleden van Rotterdam. Naast tekst, geluid en afbeeldingen zijn ook augmented reality (AR) en virtual reality (VR) toegevoegd. Koloniaal Rotterdam is beschikbaar voor het onderwijs en voor een breed publiek. De app is gemaakt door ArtiShock XR Productions en is te downloaden voor Apple. Link opent een externe pagina en Android. Link opent een externe pagina.
Kennis opdoen over het koloniale verleden kan ook een zoektocht naar uw voorouders betekenen. Dat kan met stamboomonderzoek. Dit onderzoek naar uw voorouders begint bij uzelf en gaat steeds verder terug in de tijd. Het onderzoek is vaak een enorme uitdaging. Het kan veel tijd kosten om de juiste bronnen te vinden. Kijk daarom voor tips op de website van het Stadsarchief Rotterdam. Link opent een externe pagina. Ook kunt u regelmatig bij de Bibliotheek Rotterdam meedoen aan de workshops over stamboomonderzoek. In deze workshops is aandacht voor verschillende genealogische bronnen. Experts leggen uit hoe u dit onderzoek kunt doen. Houd de website van de bibliotheek. Link opent een externe pagina in de gaten.
Heeft u voorouders die tot slaaf gemaakt zijn? En heeft u een achternaam die te maken heeft met het pijnlijke verleden van uw voorouders? Bijvoorbeeld een naam die verwijst naar een plantage of slaveneigenaar. Misschien heeft u daar last van. Dan kunt u via de gemeente Rotterdam kosteloos uw achternaam laten veranderen. Vooruitlopend op een landelijke regeling vergoedt de gemeente uw aanvraag bij Justis. Dat is de organisatie die de verzoeken voor naamswijziging ontvangt en beoordeelt. Uw achternaam veranderen kan een emotioneel proces zijn. Daarom werken wij samen met de organisatie Diaspora Wellhouse.. Link opent een externe pagina Zij organiseren regelmatig bijeenkomsten en helpen u bij het proces zelf. Als u vragen hebt over de naamswijziging, kunt u Diaspora Wellhouse elke maandag bellen tussen 10 en 16 uur op 010-3071778. Ze zijn ook bereikbaar via e-mail. Link opent een externe pagina. Ga voor meer informatie naar de pagina Naamswijziging koloniale achternaam.
Op scholen komt ook steeds meer aandacht voor het koloniale en slavernijverleden. Ook hebben steeds meer leerlingen en studenten behoefte hier meer over te weten. Om zo de samenleving en hun eigen plek daarin beter te kunnen begrijpen. Op Onderwijs010.nl vindt u aanbod van lesmateriaal. Link opent een externe pagina over dit onderwerp. Dit lesmateriaal is bruikbaar voor het basisonderwijs, voorgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Er is aandacht voor de Rotterdamse betrokkenheid bij het slavernijverleden. Leerlingen kunnen met het thema aan de slag. Door de lessen leren zij zich in te leven in deze geschiedenis.
Excuses voor koloniaal en slavernijverleden
In opdracht van de gemeente heeft het Koninklijke Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) onderzoek gedaan naar het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam. Het onderzoek toont aan dat Rotterdam, net als andere Nederlandse (haven)steden, vanaf 1600 een rol speelde in de Nederlandse koloniale handel en slavernij. Rotterdam was in de 17e en 18e eeuw een belangrijke deelnemer in de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en West-Indische Compagnie (WIC).
Op de Internationale Dag van de Rechten van de Mens, op vrijdag 10 december 2021, heeft het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam excuses aangeboden voor de rol van hun voorgangers in koloniale tijden vanaf de 17e eeuw. Hiermee erkent de gemeente Rotterdam de rol die zij heeft gespeeld bij het kolonialisme en de slavernij en de invloed daarvan op de stad van nu. Bekijk de speech van burgemeester Aboutaleb op 10 december 2021. Link opent een externe pagina.
Naar aanleiding van de onderzoekuitkomsten is de gemeente samen met Rotterdammers op zoek gegaan naar een passende manier om deze informatie te delen. In stadsgesprekken hebben 200 Rotterdammers, wetenschappers en andere experts hun ideeën gedeeld met de gemeente. Uit deze gesprekken bleek dat mensen vooral behoefte hebben aan erkenning, onderwijs, excuses en racismebestrijding. Deze aanbevelingen hebben bijgedragen aan het stadsprogramma ‘Ons koloniale en slavernijverleden en de stad van nu’ en bovenstaande activiteiten.
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op via Koloniaal_SlavernijverledenMO@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.
