5 vragen over fatbikes
Op donderdag 5 september start de landelijke campagne '’t Kan hard gaan'. Deze campagne, die werd afgetrapt onderaan de Erasmusbrug, vraagt aandacht voor de enorme gevaren van het opvoeren van e-bikes - en dan vooral de zogeheten fatbikes
Er is namelijk een landelijke stijging te zien in het aantal verkeersongevallen met e-bikes, ook in Rotterdam. Vooral in de leeftijd van 10 tot 14 jaar gebeuren veel ongelukken, vaak met letsel. Maar, hoe zit het precies met deze fatbikes?
Wat is een fatbike?
De fatbike is een e-bike (elektrische fiets) die vooral populair is onder jongeren. Hij ziet er stoer uit, rijdt comfortabel en is vaak flink goedkoper dan de gemiddelde elektrische fiets. Vooral online zijn veel laaggeprijsde fatbikes te vinden.
Waarom zijn fatbikes zo populair onder jongeren?
Voor veel jongeren is de fatbike een statussymbool geworden. Met zijn dikke banden en grote zadel waar 2 mensen op passen, lijkt een fatbike een beetje op een snorfiets of scooter. Met als grootste verschil: op een fatbike hoef je geen helm op. Daarnaast is ook (nog) geen minimumleeftijd of rijbewijs nodig om op een e-bike of fatbike te rijden. Iets dat wel bij brom- en snorfietsen het geval is. Ook zijn ze gemakkelijk op te voeren, waardoor ze harder gaan dan de wettelijk toegestane 25 km/u.
Waarom is er geen helmplicht, minimumleeftijd of rijbewijs nodig?
Dat is een ingewikkelde zaak. Een fatbike is namelijk ‘gewoon’ een elektrische fiets. En voor een elektrische fiets geldt (nog) geen minimumleeftijd. Ook heb je geen (bromfiets)rijbewijs nodig. Ditzelfde geldt voor een helmplicht. Die is er niet, omdat elektrische fietsen - en dus ook fatbikes - officieel niet harder mogen dan 25 km/u.
De politie en artsen pleiten al langer voor een minimumleeftijd voor bestuurders van een fatbike. Een meerderheid van de Tweede Kamer is inmiddels voor het instellen van een leeftijdsgrens. Daarnaast wordt over een helmplicht nagedacht. Maar voorlopig is het nog niet zover. Er moet namelijk eerst een onderscheid komen tussen fatbikes en reguliere elektrische fietsen, voordat de wet veranderd kan worden.
Mag je een fatbike opvoeren?
Nee, dit mag niet. Een e-bike mag niet sneller gaan dan 25 km/u en een vermogen hebben tot 250 watt. Ga je sneller, of is de fiets sterker dan 250 watt? Dan fiets je volgens de wet op een bromfiets. Deze ‘brommer’ is niet goedgekeurd voor gebruik op de openbare weg en kan niet verzekerd worden. Jongeren (en hun ouders) realiseren zich dat vaak niet. Als je met een opgevoerde e-bike bij een ongeval betrokken raakt, kun je flink in de problemen komen als jij aansprakelijk bent. Je kunt een boete krijgen als je op een opgevoerde fatbike rijdt. Ook kan deze in beslag worden genomen en krijg je de fatbike niet meer terug.
Een bijkomend probleem: fatbikes zijn best makkelijk op te voeren. Vooral de illegale, die online gekocht worden. Met een kleine technische ingreep kun je op zo'n fatbike veel harder fietsen dan de toegestane 25 km/u. Soms kun je zelfs de maximumsnelheid aanpassen op het display van de fiets. Zonder technische kennis of speciale apparatuur kan zo met gemak de snelheid worden verhoogd. Veel illegale fatbikes kunnen snelheden halen tot 50 km/u. Ook hebben deze fietsen vaak een knop of ‘gashendel’ waarmee hard gereden kan worden zonder te trappen. Dit is ook verboden.
Wat doen de gemeente en politie?
Educatie gebeurt vanuit de Rijksoverheid. De rol van de gemeente is vooral voorlichten. Via de schoolbesturen informeren we ouders met een brief over de fatbike. Handhaving met de inzet van de politie wordt verkend, maar hangt ook af van de capaciteit van de politie.
De gemeente Rotterdam sluit zich aan bij de petitie ‘oproep aanpak opgevoerde fatbikes’. Wij benadrukken bij de minister dat er snel een besluit over genomen moet worden. Onze visie is dat de fatbike een risicovoertuig is. Vooral voor jongere kinderen die erop rijden en nog niet goed risico’s in het verkeer kunnen inschatten. En al helemaal niet als ze opgevoerd zijn. Kopers van fatbikes (ouders in veel gevallen) moeten hiervan op de hoogte zijn voordat ze een fatbike (voor hun kind) kopen.
't Kan hard gaan
In de stad komen abri’s vanuit de campagne ‘t Kan hard gaan. Link opent een externe pagina. Deze komen vooral rondom middelbare scholen, om scholieren te informeren over de risico’s die zij nemen als ze op een opgevoerde fatbike rijden.
In de campagne wordt benadrukt dat bestuurders van opgevoerde elektrische fietsen een boete kunnen krijgen van 310 euro. Als ze nog een keer betrapt worden, moeten ze weer een boete betalen en wordt de fiets ingenomen. Verder kan iedereen boven 12 jaar een strafblad krijgen.
