Cooperatieve woonvormen
In Rotterdam groeit de wens om collectief, duurzaam en betaalbaar te wonen. Een coöperatieve woonvorm biedt mogelijkheden om de woonomgeving naar je hand te zetten en je woonwensen zelf vorm te geven.
Denk bijvoorbeeld aan het ontwerp van een pand met gemeenschappelijke ruimtes en tuin, het creatief opzetten van deelconcepten voor het gebruik van auto’s, fietsen of wasmachines en het toepassen van hergebruikte materialen bij de verbouwing. Kijk hier naar een documentaire over coöperatieve woonvormen in Rotterdam: Samen Leven Samen Wonen (OPEN Rotterdam). Link opent een externe pagina.
Evaluatie actieplan
In december 2019 stelde het college van burgemeester en wethouders het actieplan coöperatieve woonvormen vast. In 2022 is het actieplan geëvalueerd: welke resultaten heeft het opgeleverd? Wat kunnen we leren van onze ervaringen van de afgelopen twee jaar? Wethouder Chantal Zeegers heeft begin november 2022 de leden van de raadscommissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte geïnformeerd over twee evaluaties die zijn uitgevoerd door onafhankelijke partijen.
In deze brief licht wethouder Zeegers de evaluatieonderzoeken toe:
Bureau Ecorys onderzocht onder welke financiële voorwaarden een wooncoöperatie wèl mogelijk is:
Voor wie?
In het gemeentelijke 'Actieplan coöperatieve woonvormen' staat een aantal uitgangspunten waaraan initiatiefnemers moeten voldoen om zich te kwalificeren als coöperatieve woonvorm (in oprichting). De coöperatieve woonvorm moet minimaal de volgende onderdelen in haar statuten opnemen dan wel hebben opgenomen:
- De coöperatieve woonvorm is bij notariële akte opgericht in de vorm van een (coöperatieve) vereniging.
- De coöperatieve woonvorm is een collectief particulier initiatief die zich ten minste ten doel stelt om:
- haar leden in staat te stellen zelfstandig te voorzien in het beheer en onderhoud van het pand en de direct daaraan grenzende omgeving
- de verplichting tot verhuur van de tot het pand behorende woningen aan haar leden als hoofdverblijf
- de woningen langdurig beschikbaar houden voor de middenhuur. Dat betekent dat de huurprijs tussen de ongeveer € 750 en € 1.060 ligt.
- In de coöperatieve woonvorm zijn de leden (bewoners) samen verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en/of instandhouding en het onderhoud van het Registergoed.
- De coöperatieve woonvorm mag winst maken, maar heeft uitdrukkelijk geen commercieel oogmerk.
- Het bestuur van de coöperatieve woonvorm is in handen van de leden (bewoners) en de algemene ledenvergadering is bevoegd beslissingen te nemen.
- Een eventueel liquidatiesaldo, winst en/of verkoopopbrengst mag aan geen andere (rechts)personen dan de leden toekomen.
Geïnteresseerden kunnen voor vragen over de verkoopprocedure van de panden terecht bij het makelaarskantoor dat in de advertentie bij het betreffende pand wordt genoemd. Deze makelaars zijn goed op de hoogte van de voorwaarden die gelden bij de verkoop.
Meer algemene informatie over het beleid van de gemeente voor wooncoöperaties is verkrijgbaar bij de Adviseur bijzondere woonvormen van de gemeente, per e-mail bereikbaar via aa.akkerma@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.
Wooncoöperatie
Meer mensen willen zaken zelf regelen, vaak samen met anderen. Mensen willen hun eigen woonsituatie naar hun hand zetten, omdat ze ideeën hebben over hoe het anders en beter kan. Ze willen minder afhankelijk zijn van instellingen en meer zeggenschap hebben over hun leven. Daar hoort ook zeggenschap bij over hun woning en directe woonomgeving. Een wooncoöperatie kan dan uitkomst bieden.
In een wooncoöperatie kunnen bewoners én huurder én eigenaar zijn. Het is daarmee een mooi alternatief voor de huur- en koopmarkt. Coöperatieve woonvormen zijn niet nieuw in Nederland. Wel zien we in de afgelopen jaren een steeds grotere behoefte aan deze woonvorm. Juist daarom gaat de gemeente initiatiefnemers zo goed mogelijk helpen om hun ideeën over hun gewenste woonsituatie om te zetten naar realistische plannen.
Een wooncoöperatie is een organisatievorm van wonen waarbij de zeggenschap primair bij de bewoners zelf ligt. De structuur is in principe die van een vereniging met als doel het exploiteren en/of beheren van woningen voor de leden. Een collectief van bewoners voert vergaand zelfbeheer over hun woongebouw. Hiertoe richten ze een organisatie op, de (coöperatieve) vereniging, waarin zelfbestuur, zelfbeschikking en wonen als maatschappelijke taak zonder commerciële doelstelling centraal staan.
Elke manier van wonen en elke inkomens- en doelgroep (gezinnen, singles, ouderen) is in principe geschikt voor een coöperatieve woonvorm. Wel heeft collectiviteit een prominente plek in het ontwerp en gebruik van een gebouw. Naast zelfstandige woonruimte beschikken wooncoöperaties bijvoorbeeld ook over gemeenschappelijke ruimtes, zoals een gemeenschappelijke woonkamer, of gedeelde voorzieningen.
De gemeente ziet vooral kansen voor wooncoöperaties die grote(re) woningen voor gezinnen realiseren, huurwoningen realiseren in het middensegment (woningen met een huur tussen ongeveer € 750 en € 1.050) en woningen voor ouderen (met of zonder een hulpvraag).
Meer informatie over wooncoöperaties staat op de website van Platform31. Link opent een externe pagina.
Wat doen we in Rotterdam voor coöperatieve woonvormen?
In het gemeentelijke actieplan coöperatieve woonvormen staan 5 acties:
- een goede basis creëren voor initiatieven
- communiceren over mogelijkheden van wooncoöperaties
- creëren van één gemeentelijk aanspreekpunt voor wooncoöperaties
- oprichten van een gemeentelijk expertteam met verschillende disciplines
- fysieke ruimte voor wooncoöperaties.
Waar kunt u terecht met uw ideeën?
U brengt als initiatiefnemer uw idee voor een coöperatieve woonvorm in bij de gemeente. Samen met de gemeentelijke adviseur bijzondere woonvormen onderzoekt u de mogelijkheden, kansen en haalbaarheid van uw initiatief. Als uw idee kansrijk lijkt, dan wordt het gemeentelijke expertteam ingeschakeld om uw vragen te beantwoorden, onduidelijkheden weg te nemen en eventueel nader onderzoek uit te laten voeren.
De adviseur bijzondere woonvormen is per e-mail te bereiken via aa.akkerma@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.
Wanneer werken we mee aan uw initiatief?
- Het initiatief draagt bij aan het realiseren van wijken met een gevarieerd en evenwichtig woningaanbod. De adviseur bijzondere woonvormen kan u precies vertellen wat we hieronder verstaan
- Wij ondersteunen vooral initiatieven die gericht zijn op woonvormen voor mensen met middeninkomens, ouderen en/of gezinnen
- Initiatiefnemers moeten bereid zijn om lange(re) tijd energie te steken in de realisatie van de wooncoöperatie
- In zowel ontwerp, gebruik als financiering vormt collectiviteit de basis bij de wooncoöperatie. Dat kan zowel gaan over een collectieve ruimte in het woongebouw als over de collectieve inkoop van (zorg)diensten
- Bij coöperatieve woonvormen draait het naast collectiviteit om invloed van de eindgebruikers op de leef- en woonomgeving en zelfbeheer. Het is belangrijk dat deze invloed de nodige aandacht krijgt in uw initiatief
- De gemeente ondersteunt uw plan in de initiatieffase en in de fase van planvorming.
Wanneer laten we initiatieven los?
- Initiatiefnemers krijgen maximaal 1 jaar ondersteuning vanuit de gemeente om de ideeën uit te werken tot een haalbaar en realistisch voorstel. Het initiatief hoeft na dit jaar niet volledig uitgewerkt te zijn, maar er moet wel duidelijk zicht zijn op een haalbaar en realistisch plan
- Op het moment dat de initiatieffase en de fase van planvorming zijn afgerond, zal de ondersteuning vanuit het gemeentelijke expertteam en de adviseur bijzonder woonvormen stoppen
- Als uw plan niet langer voldoet aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen (zie paragraaf 4.1. van het actieplan coöperatieve woonvormen), dan stopt de gemeente met de ondersteuning van uw initiatief
- Als het maximaal aantal ter beschikking gestelde uren, namelijk 250 uur per initiatief, voor het bewuste initiatief is bereikt, dan eindigt de ondersteuning vanuit het actieplan.
Meer informatie
De adviseur bijzondere woonvormen is per e-mail te bereiken via wonenso@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.
Bekijk ook het digitale loket voor de oprichting van coöperatieve woonvormen.