Opvang vluchtelingen
Door de jaren heen vangt Rotterdam vluchtelingen op die niet in hun land kunnen of willen blijven, omdat het er niet veilig is. Dat gaat meestal heel goed, maar zorgt ook voor uitdagingen. Bijvoorbeeld omdat vluchtelingen verschillende rechten en plichten hebben, omdat er weinig opvangplekken zijn en omdat er tekorten zijn in op de woningmarkt, het onderwijs of de zorg.
Opvang in Rotterdam
Sinds maart 2022 vangt Rotterdam, op verzoek van het Rijk, Oekraïense vluchtelingen op. Ook biedt Rotterdam onderdak aan 500 vluchtelingen zonder verblijfsvergunning (asielzoekers). Daarnaast wil Rotterdam voldoen aan de taakstelling om vluchtelingen met een verblijfsvergunning (statushouders) te huisvesten.
Taakstelling statushouders
De Rijksoverheid. Link opent een externe pagina bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders de gemeente passende woonruimte en inburgering moet bieden. Dat heet een taakstelling.
Het is de wettelijke plicht en verantwoordelijkheid van de gemeente om statushouders te huisvesten. De gemeente maakt hierover afspraken met de woningcorporaties.
Maar er zijn niet genoeg sociale huurwoningen om aan de hogere taakstelling te voldoen.
Tijdelijke locaties en flexwoningen
Rotterdam huisvest statushouders voor wie nog geen huurwoning beschikbaar is tijdelijk op een schip in de Merwehaven. Intussen creëert de gemeente tijdelijke woonruimte in verbouwde zorg- of kantoorpanden en flexwoningen. Deze locaties zijn een uitbreiding van de woonruimte in Rotterdam. Zo voorkomen we extra druk op de vraag naar woningen. Een groot deel van de te bouwen flexwoningen is bovendien beschikbaar voor jonge starters en Rotterdammers die met spoed een woning nodig hebben. Intussen blijven we bouwen aan permanente woonruimte voor alle Rotterdammers.
Verschillende rechten en plichten
In de Europese Unie hebben asielzoekers, statushouders en Oekraïners verschillende rechten en plichten. Asielzoekers mogen niet meteen werken; Oekraïners en statushouders wel. Statushouders worden Rotterdammers en hebben daarom recht op huisvesting en inburgeringslessen; Oekraïners en asielzoekers niet.
Sociale voorzieningen
Bij opvang horen voorzieningen als zorg, onderwijs en activiteiten. Voorzieningen die er zijn voor alle Rotterdammers. Denk aan de zorgvoorzieningen, taalcursussen en kinderopvang. Dat is niet makkelijk, maar tot nu toe lukt het om dankzij de inspanningen van onze partners in de stad iedereen zorg, onderwijs en activiteiten te bieden.
Leerwerktrajecten
Het gemeentebestuur wil komende 4 jaar meer statushouders via leerwerktrajecten aan het werk helpen. Daarbij krijgen statushouders begeleiding, een baan bij (een partner van) de gemeente en bijvoorbeeld een passende opleiding.
Ook nu kunnen we er samen voor zorgen dat vluchtelingen zich veilig en welkom voelen in Rotterdam, de stad met meer dan 170 nationaliteiten.
Statushouders
Statushouders zijn vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd in Nederland en een verblijfstatus hebben gekregen. Alle statushouders hebben, om hun verblijfsvergunning te krijgen, een uitgebreide procedure doorlopen. Meer informatie hierover staat op de websites IND.nl. Link opent een externe pagina en Vluchtelingenwerk.nl. Link opent een externe pagina.
De Rijksoverheid. Link opent een externe pagina bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders de gemeente een passende woning en inburgering moet bieden. Dat heet een taakstelling.
Het is de verantwoordelijkheid en wettelijke plicht van de gemeente om statushouders te huisvesten. De gemeente maakt hierover afspraken met de woningcorporaties.
Er zijn echter niet genoeg woningen. Daarom zoekt de gemeente voor statushouders ook tijdelijke woonruimte. Bijvoorbeeld op slaapschepen of in zorg- of kantoorpanden.
Statushouders zijn onderdeel van de Nederlandse samenleving. Daarom moeten zij de Nederlandse taal en cultuur leren en meedoen in de samenleving door betaald of vrijwilligerswerk. Lees meer over inburgeren voor statushouders en gezinsmigranten in Rotterdam op pagina Inburgering010.
Tijdelijke huisvesting statushouders op het schip in de Merwehaven
Op het schip wonen vluchtelingen die de asielprocedure hebben doorlopen en een verblijfsvergunning hebben gekregen (statushouders). Dit zijn alleengaanden en gezinnen die wachten op permanente huisvesting. Sommige mensen mogen in Rotterdam blijven; andere mensen wachten op een woning in een andere gemeente van de provincie Zuid-Holland. De mensen die in Rotterdam mogen blijven, kunnen alvast kennismaken met de stad en starten met hun inburgering. Door ook mensen op te vangen die naar een andere gemeente gaan, maken ze ruimte in de azc’s voor andere vluchtelingen.
Volgens het COA komen de meeste statushouders die in Nederland zijn uit Syrië (41%), Turkije (7%), Jemen (6%) en Afghanistan (5%). Kijk hier voor actuele cijfers over de meest voorkomende nationaliteiten in opvanglocaties van het COA. Link opent een externe pagina.
De statushouders mogen van het schip af en zich vrij bewegen als ieder ander. Omwonenden kunnen deze nieuwe bewoners van Rotterdam-Rijnmond tegenkomen in hun buurt. De statushouders mogen in de stad leren, werken en recreëren en andere inwoners leren kennen.
Ja, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) begeleidt de statushouders en regelt de medische zorg. De gemeente Rotterdam begeleidt de inburgering en Stichting Mano organiseert activiteiten voor hen en legt de verbinding met de wijk, bijvoorbeeld bij het Huis van de Wijk, sportverenigingen en ondernemers die werknemers zoeken.
Ja, kinderen die net in Nederland zijn, leren eerst Nederlands in een schakelklas. Lees hier meer informatie over onderwijs voor kinderen die net in Nederland zijn.
Statushouders krijgen een hut met douche en toilet. Ze krijgen drie keer per dag een maaltijd in de gezamenlijke eetzaal. Ook is er een gemeenschappelijke ruimte waar (informatie)bijeenkomsten kunnen worden georganiseerd. Voor de kinderen zijn er genoeg speelvoorzieningen aan boord. En er is een wasruimte waar bewoners zelf de was kunnen doen.
De Rijksoverheid betaalt alle kosten.
De afspraken zijn op dit moment gemaakt voor 1,5 jaar.
Het schip is 203 meter lang, 31 meter breed en 54 meter hoog.
Ja, er is 24/7 beveiliging op het schip. Deze beveiliging heeft als dat nodig is contact met de politie. Er is dag en nacht camerabewaking op het schip en de kade.
Nee, er zijn geen rondleidingen of bezoeken mogelijk. Dit in verband met de privacy van de statushouders.
Heeft u vragen of opmerkingen dan kunt u bellen met 14 010 of mailen naar opvang@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina. Wilt u meldingen doen over openbare orde en veiligheid dan kunt u bellen met de politie via 0900 88 44.
Opvang vluchtelingen Oekraïne
Sinds begin maart 2022 vangt Rotterdam Oekraïense vluchtelingen op. Ongeveer 2.000 Oekraïners verblijven in de gemeentelijke opvang en ongeveer 1.300 Oekraïners wonen bij gastgezinnen of zelfstandig in Rotterdam.
Rotterdam vangt Oekraïense vluchtelingen op in bijvoorbeeld verbouwde zorginstellingen of kantoren.
Ook maakt de gemeente graag gebruik van de gastvrijheid van Rotterdammers. Gastgezinnen kunnen hiervoor begeleiding krijgen vanuit een wijkteam.
Lees meer over opvang bij Rotterdammers thuis.
In totaal vangt Nederland bijna 100.000 vluchtelingen uit Oekraine op, waarvan zo’n 80.000 in gemeentelijke opvanglocaties. Het Rijk maakt een verdeling en vraagt elke gemeente om opvangplekken beschikbaar te stellen.
Veel noodopvanglocaties, zoals slaapschepen, zijn niet geschikt om lang te blijven. Omdat in Rotterdam een tekort aan woonruimte is, zoeken we creatieve oplossingen om nieuwe woonruimte te maken, bijvoorbeeld in leegstaande kantoorpanden of zorglocaties. Belangrijk bij onderdak voor langere tijd is dat mensen zelfstandig kunnen wonen, een eigen plek hebben en zelf kunnen koken.
Dat hangt af van de oorlog in Oekraïne. Oekraïners en mensen die in Oekraïne asiel of een permanente verblijfsvergunning hadden, hebben tijdelijke bescherming tot 4 maart 2026.
Ook vluchtelingen met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning (derdelanders) mogen voorlopig in Nederland blijven. Ze krijgen tijdelijke bescherming tot het Europese Hof van Justitie een uitspraak doet.
De gemeente moet van het Rijk vluchtelingen opvangen. Bewoners kunnen hier geen officieel bezwaar tegen maken.
Bewoners kunnen wel bezwaar maken tegen een (omgevings)vergunning die nodig is om de opvang mogelijk te maken. Dit kunt u doen via Mijnoverheid.nl. Link opent een externe pagina.
Opvang asielzoekers
Sinds eind december 2021 wonen asielzoekers op schepen in Rotterdam. De Rijksoverheid vraagt aan gemeenten om asielzoekers op te vangen. Op dit moment heeft Nederland een tekort aan opvangplekken en duren procedures voor een verblijfsvergunning lang. Daarom is het moeilijk aan te geven hoe lang de asielzoekers worden opgevangen.
De asielzoekers mogen van de schepen af. Net als ieder ander kunnen zij zich vrij bewegen. Als de asielzoekers op het schip komen, krijgen zij uitleg over de huisregels van de opvang en over de regels in Nederland en Rotterdam zoals die voor iedereen gelden. Omwonenden kunnen de bewoners van de schepen tegenkomen in hun buurt.
Nee. Het gaat om asielzoekers die (nog) geen verblijfsstatus hebben. Pas als asielzoekers een verblijfsvergunning hebben, worden ze statushouder. Statushouders worden volgens een verdeelsleutel verdeeld over alle gemeenten van Nederland.
Statushouders die gekoppeld zijn aan Rotterdam, komen wel in aanmerking voor een woning. Meer informatie hierover is te lezen op de pagina Wonen in Rotterdam voor statushouders.
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) betaalt de kosten voor deze noodopvang.
Dat doen we vooral omdat:
- schepen goede plekken zijn voor tijdelijke opvang.
- we asielzoekers snel kunnen opvangen op schepen.
- we geen gebruik willen maken van bestaande (sociale) woonvoorzieningen in de stad.
Op alle vier de schepen coördineert Stichting Mano de dagbesteding. De stichting zorgt ook voor de verbinding met activiteiten in de wijk en de inzet van vrijwilligers die zich aanmelden vanuit de wijk.
Ja, er zijn 24/7 twee beveiligers op de schepen. Als het nodig is, hebben de beveiligers contact met de politie. We houden de politie op de hoogte van de aanmeerplaatsen van de opvangschepen. In de omgeving van de schepen staan camera’s.
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft een achterstand. Daarom kan het lang duren voordat een asielzoeker weet of hij mag blijven.
Duurt een asielaanvraag al minstens 6 maanden? Dan mag de asielzoeker met een tewerkstellingsvergunning werken. Een werkgever vraagt deze vergunning aan bij UWV.
Lees meer over het asielbeleid in Nederland op de website van de Rijksoverheid:
Stuur een mail naar opvang@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina of bel met 14 010.
Wilt u meldingen doen over openbare orde en veiligheid dan kunt u bellen met de politie via 0900 88 44.
Opvang AMV (alleenstaande minderjarige vreemdelingen)
AMV zijn jonge vluchtelingen tussen de 15-17 jaar die zonder ouders of verzorgers naar Nederland komen en hier asiel aanvragen. Zij doorlopen dezelfde asielprocedure als volwassen asielzoekers, maar ze krijgen wel een voogd van Nidos toegewezen.
Tijdelijke opvang AMV Walenburgerweg
Sinds februari 2024 wonen 37 minderjarige vluchtelingen op de Walenburgerweg. Het COA en de zorginstelling Zorg & Perspectief begeleiden deze kinderen. Het COA is eindverantwoordelijk voor de locatie en de kwaliteit van de begeleiding.
Tot februari 2027 huurt het COA deze locatie voor minderjarige vluchtelingen, met een optie tot verlenging.
Ja, de kinderen vallen onder de Leerplichtwet. Ze gaan naar scholen die nieuwkomersonderwijs aanbieden en waar plek is. Mocht een kind lang op een plek moeten wachten, dan biedt zorginstelling Zorg & Perspectief leerzame activiteiten op de locatie.
De zorginstelling Zorg & Perspectief biedt individuele begeleiding, vrijetijdsactiviteiten en 24-uurs begeleiding. De kinderen leven zo veel mogelijk zoals kinderen die in een gezin wonen. De kinderen worden op maat voorbereid op een toekomst in Nederland of in het land van herkomst.
Zorg & Perspectief brengt samen met het kind de huidige vaardigheden in kaart, formuleert ontwikkeldoelen en maakt een begeleidingsplan. Dit gaat bijvoorbeeld over zelfzorg en hygiëne, omgangsregels en wat verantwoordelijkheden zijn. De kinderen werken onder begeleiding van hun mentor aan de doelen en kunnen zo hun zelfstandigheid vergroten. Er wordt regelmatig getoetst of de kinderen zich veilig voelen, want alleen dan kunnen zij zich goed ontwikkelen. Ook spreken de mentoren de kinderen aan op ongewenst gedrag zowel binnen als buiten de locatie.
Naast school kunnen de kinderen ook deelnemen aan educatieve (OV-training, verkeerslessen, kooklessen, voorlichtingen, enz.) en recreatieve activiteiten. Zorg & Perspectief organiseert deze activiteiten, vaak in samenwerking met organisaties uit de buurt en/of vrijwilligers.
De kinderen zijn vrij om het terrein op en af te kunnen. Het COA stuurt er wel op aan dat kinderen tijdig binnen zijn en maakt hier afspraken over met hen. In de huisregels staat dat het rustig moet zijn tussen 22.00 en 08.00 uur.
Zoals alle kinderen, zijn ook deze kinderen weleens lastig en geven ze weleens overlast. Als er sprake is van aanhoudende of ernstige overlast neemt het COA passende maatregelen. Indien nodig werkt het COA samen met de politie (wijkagent) en de gemeente.
Het pand aan de Walenburgerweg was al eerder een opvang van dak- en thuisloze jongeren (Pension Maaszicht). Het pand was geschikt voor 24-uurs begeleiding en stond al een tijdje leeg. De locatie is in de buurt van scholen en openbaar vervoer.
Heeft u een vraag over de Walenburgerweg en haar bewoners? Dan kunt u mailen naar amvwalenburg@zorgenperspectief.nl. Link opent een externe pagina.
Heeft u een algemene vraag over de opvang van vluchtelingen? Mail dan naar opvang@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.
Kan ik helpen?
Bruikbare spullen
Heeft u goede, hele en complete spullen over?
Elke woensdag tussen 10.00 en 16.00 uur kunt u deze spullen brengen naar de Mano Winkel (Gustoweg 83, 3113 AC Schiedam).
De Mano Winkel is altijd op zoek naar kleding, schoenen en toiletspullen. Ook welkom zijn bijvoorbeeld beddengoed, meubels, fietsen, keukenspullen, zoals servies, bestek en pannen.
Twijfelt u over uw donatie? Stuur dan eerst een mailtje naar manowinkel@stichtingmano.nl. Link opent een externe pagina.
Andere hulp
Kijk op de website Zorgzaam010.nl/vluchtelingenhulp. Link opent een externe pagina wat u kunt doen om te helpen.
Kijk op Refugeehelp.com. Link opent een externe pagina wat u kunt doen om te helpen.
De Oekraïense Gemeenschap Nederland helpt Oekraïense vluchtelingen in Nederland en in Rotterdam. Op hun website Oekraine-diaspora.nl. Link opent een externe pagina staat meer informatie hoe u hen financieel kunt steunen.
Statushouders en vluchtelingen uit Oekraïne mogen werken in Nederland. Asielzoekers mogen ook werken, als een tewerkstellingsvergunning bij UWV is aangevraagd en zij langer dan 6 maanden in een asielprocedure zitten.
Wilt u een vluchteling in dienst nemen? Op de website van het Werkgevers Servicepunt Rijnmond. Link opent een externe pagina vindt u meer informatie voor werkgevers.
Brieven aan bewoners
De gemeente informeert u als er gemeentelijke opvangplekken in uw buurt komen. Vaak sturen we een brief. En soms organiseren we een bijeenkomst. Alleen bij particuliere opvang informeren we buurtbewoners niet. Rotterdammers kunnen altijd bij de gemeente of de verhuurder terecht met vragen, zorgen en opmerkingen.
