Ga naar de hoofdinhoud

Leestijd: 3 min

Onteigening

Onteigening is een instrument dat ingezet kan worden om eigenaar te worden van een onroerende zaak. Een onroerende zaak is een zaak die vast is verbonden met een gedeelte van het aardoppervlak. Een zaak is vast met de grond verbonden als deze niet gemakkelijk is te demonteren of te verplaatsen.

Gedwongen eigendomsontneming is voor eigenaren en andere belanghebbenden een zeer ingrijpend instrument. Het proces wordt voorafgegaan door pogingen tot minnelijke verwerving. De gemeente zet een onteigeningsprocedure alleen in gang als andere middelen niet tot het gewenste resultaat hebben geleid en eigendomsverkrijging door de gemeente voor het project noodzakelijk is.

Wanneer mag de gemeente onteigenen?

Alleen onder strikte wettelijke voorwaarden mag de gemeente onteigenen. Dat komt omdat eigendom een belangrijk recht is. Daartegenover staat dat de eigenaar recht heeft op een volledige schadeloosstelling. De gemeente zal eerst proberen om de onroerende zaak in overleg met de eigenaar te kopen. Lukt dat niet, dan kan als laatste middel onteigening plaatsvinden. De Omgevingswet schrijft voor hoe de gemeente kan onteigenen. Onteigening is alleen mogelijk in het algemeen belang van het ontwikkelen, gebruiken of beheren van de fysieke leefomgeving.

Bent u het niet eens?

  • Bent u eigenaar of een andere belanghebbende (bijvoorbeeld huurder) en bent u het er niet mee eens dat de onroerende zaak wordt onteigend voor een project van de gemeente? Dan kunt u dit laten weten door een zienswijze in te dienen over de ontwerp-onteigeningsbeschikking.  Als u zienswijzen indient, mag u de zienswijze mondeling toelichten. U kunt dat doen op een hoorzitting. Daarna neemt de gemeenteraad een definitieve onteigeningbeschikking.

    De definitieve beschikking stuurt de gemeente naar u en naar de bestuursrechter bij de rechtbank Rotterdam om te bekrachtigen. Als u het ook met de definitieve beschikking niet eens bent, kunt u bedenkingen indienen bij de rechtbank. De rechtbank zal dan uitspraak doen en de beschikking wel of niet bekrachtigen. Tegen de uitspraak van de rechtbank kunt u vervolgens in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

  • Als u het niet eens bent met de hoogte van de schadeloosstelling die u is geboden, kunt u in de schadeloosstellingsprocedure bij de civiele rechter van de rechtbank procederen. De rechtbank roept u dan als belanghebbende op in deze procedure. U kunt dan schriftelijk verweer voeren met behulp van een advocaat.

Het eigendom van de onroerende zaak kan overgaan nadat:  

  1. De rechter de voorlopige schadeloosstelling heeft bepaald en die is betaald.
  2. De onteigeningsbeschikking onherroepelijk is. 
  3. Het ruimtelijk besluit (wijziging omgevingsplan of omgevingsvergunning) op grond van waarvan onteigend is, onherroepelijk is.

Daarna wordt de procedure over de definitieve schadeloosstelling gevoerd.

Meer informatie

Voor meer informatie over onteigening kunt u contact opnemen met de gemeente via telefoon 14 010 (kies optie 9 - overig) of via e-mail. Link opent een externe pagina.