eHealth
Beeldbellen met uw dokter, stappen tellen met de telefoon, een robot die ouderen herinnert aan hun afspraken of een digitaal hulpplan voor mensen met mentale klachten: het zijn allemaal voorbeelden van eHealth.
eHealth zijn alle digitale toepassingen die u helpen om gezond te blijven. eHealth verbetert de toegankelijkheid, kwaliteit en doelmatigheid van zorg en ondersteuning. Daarom stimuleert de gemeente Rotterdam de inzet van eHealth. Dit soort technologische toepassingen geeft Rotterdammers meer regie op hun eigen gezondheid. Ook kunnen we met eHealth zorg en ondersteuning sneller en op de juiste plek leveren. Hierdoor kunt u bijvoorbeeld langer prettig thuis blijven wonen of een gezondere leefstijl ontwikkelen. En we kunnen uw hulpverleners of mantelzorgers beter ondersteunen.
Voorbeelden van eHealth in Rotterdam
In Rotterdam zijn er al meerdere initiatieven gestart om meer eHealth in te zetten. 23 zorg- en welzijnsorganisaties in Rotterdam kregen hiervoor subsidie van de gemeente. Zij zijn in april 2021 gestart met hun projecten. Hieronder lichten we een aantal initiatieven toe.
Rotterdamse eHealth initiatieven
Het 'blended care' programma VIT010, een combinatie van online gezondheidsplatform SmartVitaal en de offline inzet van wmo radar.
Wmo radar wil mensen tussen de 45 en 67 jaar met (risico op) chronische ziekten de mogelijkheid bieden om met hun leefstijl aan de slag te gaan. Dat doet de welzijnsorganisatie door de inzet van de Vitaalscan en het platform van SmartVitaal, in combinatie met offline groepsbijeenkomsten. Die bijeenkomsten vinden plaats bij wmo radar en worden gegeven door leefstijlcoaches. Het 'blended care' project heet VIT010 en richt zich op bewoners in de gebieden Centrum, Delfshaven en Overschie. Met deze eHealth-oplossing kunnen dit jaar 140 mensen aan focusgroepen deelnemen. Zij werken via online en fysieke begeleiding aan hun leefstijl. Daarnaast hoopt wmo radar dat zoveel mogelijk mensen zich aanmelden om via het platform hun eigen vitaliteit verbeteren. Sabine Schilt (projectcoördinator VIT010) en Sofian Oueslati (projectmanager VITR) lichten het initiatief toe.
Vanuit welke behoefte is jullie oplossing ontstaan?
Sabine: 'Een aantal huisartsen uit gebied Centrum klopte bij wmo radar aan. Zij zagen veel mensen met een verhoogd risico op chronische ziekten. Het lukt die mensen vaak niet om tot duurzame leefstijlverandering te komen. De huisartsen vroegen ons om aandacht hiervoor. Wij constateerden dat doelstellingen en aanpak op het gebied van gezonde leefstijl te veel vanuit professionals worden geformuleerd. Volgens ons is het beter om kennis en tools aan te bieden aan bewoners. Daarmee kunnen zij hun eigen doelstelling(en) formuleren en de aanpak kiezen die aansluit bij hun manier van leven. Vervolgens kwamen we op het spoor van online gezondheidsplatform SmartVitaal. Dat konden we perfect koppelen aan een offline programma met leefstijlcoaches. Dit probleem speelt breder dan alleen in Centrum. Daarom betrekken we ook Delfshaven en Overschie, de andere gebieden waar wmo radar actief is, erbij.'
Hoe maakt jullie plan de zorg/ondersteuning doelmatiger en beter?
Sofian: 'Op deze manier bieden we meer maatwerk. We starten met een Vitaalscan en preventief medisch onderzoek. Op basis van de uitkomsten personaliseren we het platform en stellen we een persoonlijk vitaliteitsplan samen. Deelnemers monitoren via het dashboard hun eigen vitaliteit en gaan zelf aan de slag met een gezondere leefstijl. De deelnemers van de focusgroepen ondersteunen we met groepsbijeenkomsten, begeleid door leefstijlcoaches en buurtcoaches en eventueel andere zorgprofessionals. De hoofdthema's van de groepsbijeenkomsten zijn: voeding, bewegen, slapen, stress en hygiëne.'
Sabine: 'Met VIT010 zorgen we ervoor dat vraag en aanbod beter op elkaar aansluiten. Waardoor de wijkbewoners eerder de juiste ondersteuning of zorg krijgen. Door in te zetten op preventie ontlasten we de curatieve zorg en dragen we bij aan het verminderen van zorgkosten.'
Hoe gaan jullie je eHealth-oplossing de komende periode concreet verder ontwikkelen?
Sofian: 'SmartVitaal heeft een bestaand platform en de Vitaalscan. Voor VIT010 hebben we de Vitaalscan doorontwikkeld. Zo is onder meer het thema hygiëne toegevoegd. COVID-19 heeft aangetoond hoe belangrijk dat is, zeker voor chronisch zieken die extra vatbaar zijn voor besmetting. Daarnaast willen we zorgen voor inclusiviteit, zodat elke Rotterdammer het kan gebruiken.'
Sabine: 'Het mooie aan het SmartVitaal-platform is dat het per wijk ingericht kan worden. Daarom willen we de komende tijd zoveel mogelijk zorgaanbieders en gezondheidsinitiatieven uit de wijken toevoegen zodat de bewoners kunnen zien wat er in hun wijk te doen is en zij doorlopend bezig kunnen blijven met hun leefstijl. De eerste groep deelnemers is inmiddels gestart. De lessen die we daaruit leren, gebruiken we om het platform en programma aan te passen, voordat in september de overige groepen starten. We zijn er achter gekomen dat we meer tijd willen besteden aan één thema. En dat we elke bijeenkomst met elkaar het platform ontdekken, om te kijken wat er allemaal te vinden is. Daardoor worden mensen direct digivaardiger.'
Welke uitdagingen verwachten jullie bij de uitvoering van jullie plan?
Sofian: 'Eén van de voornaamste uitdagingen is om VIT010 onder de aandacht te brengen bij de Rotterdammers die er het meest baat bij hebben en gemotiveerd zijn iets aan hun leefstijl te doen. Het bereiken van zoveel mogelijk mensen, de informatie op de juiste plek krijgen en enthousiasmeren is iets waar we over nadenken. Daarom werken we hard aan de toegankelijkheid. We gaan het platform vertalen in het Turks en Arabisch. Met Stichting Lezen en Schrijven werken we aan een voorleesfunctie en vertaling in pictogrammen, voor laaggeletterden. Daarnaast helpt de wijkgerichte aanpak.'
Hoe ziet jullie zorg/ondersteuning er over een jaar uit als jullie plan succesvol ten uitvoer is gebracht?
Sabine: 'Dan draait VIT010 doorlopend. Door de focusgroepen en het platform kunnen alle bewoners uit Centrum, Delfshaven en Overschie werken aan een gezonde leefstijl. Daarnaast zou het mooi zijn als VIT010 een voorbeeld is voor heel Rotterdam. Want dat is wat we uiteindelijk willen: een gezond Rotterdam.'
Sofian: 'Daarbij kunnen we gebruikmaken van de data die we nu verzamelen. Daarmee kunnen we hopelijk voldoende aantonen wat het effect is van deelname. Dit kan een blauwdruk worden van hoe we leefstijlverandering in heel Rotterdam, maar ook de rest van Nederland, kunnen realiseren.'
De Digitale Dyslexiebehandelaar van RID Taal Rekenen
RID wil CODE, een bestaande eHealth-oplossing, breder gaan inzetten. CODE wordt nu alleen nog gebruikt onder leiding van behandelaren. Het doel is om een variant te maken, de 'Digitale Dyslexiebehandelaar' die ook geschikt is voor zelfstandig gebruik op school of thuis. Met deze eHealth-oplossing kunnen alle 2.500 cliënten die via RID dyslexiezorg ontvangen geholpen worden. Daartoe behoren ook veel kinderen uit de regio Rotterdam. Het RID werkt intensief samen met een groot aantal basisscholen. Sebastián Aravena, Directeur inhoud en ontwikkeling bij het RID, licht toe.
Vanuit welke behoefte is jullie oplossing ontstaan?
Sebastián: 'Het is een combinatie van twee factoren. Enerzijds zijn ook in de dyslexiezorg de middelen de laatste jaren onder druk komen te staan. Anderzijds is dyslexiezorg niet per definitie efficiënt. Wezenlijke veranderingen in het brein realiseren - dat moet bij onze zorg - is een langdurig traject. Op basis van beide inzichten zijn we gaan onderzoeken hoe we innovatiever konden gaan werken. Met een eHealth-oplossing kan de rol van de behandelaar tijdens de laatste fase van de behandeling vrijwel volledig worden uitgefaseerd.'
Hoe maakt jullie plan de zorg/ondersteuning doelmatiger en beter?
'Normaal gesproken loopt een traject bij een behandelaar op een bepaald moment ten einde. De behandeling duurt gemiddeld een week of 45. Door de Digitale Dyslexiebehandelaar toe te passen, kan de cliënt zo lang blijven oefenen als nodig is. We reserveren dan bovendien wat geld om de zorg te verbeteren. Uit onderzoek blijkt dat er aan het begin van het traject nog ruimte zit om betere randvoorwaarden te creëren. Als we dan zorgen dat het kind nog meer gemotiveerd en ontspannen is, plukken we daar de rest van de behandeling de vruchten van. We zetten de fysieke behandelaar in totaal minder in, maar wel beter. Waardoor de totale zorg verbetert.'
Hoe gaan jullie je eHealth-oplossing de komende periode concreet verder ontwikkelen?
'Onze softwareontwikkelaar ontwikkelt momenteel een module waarin cliënten zelfstandig kunnen werken. De rol van de behandelaar wordt gesimuleerd door gebruik te maken van artificiële intelligentie en adaptiviteit. Dat betekent onder meer dat automatisch instructies worden gegeven als het systeem merkt dat de cliënt ergens vastloopt. Dat zijn dezelfde instructies als een behandelaar zou geven. Daarnaast breiden we de Digitale Dyslexiebehandelaar uit met ondersteunings- en digitale trainingsmodules voor ouders en voor onderwijsprofessionals. Voor de implementatie leiden wij onze 200 dyslexiebehandelaren op om de cliënt, ouders en onderwijsprofessionals in het gebruik te ondersteunen.'
Welke uitdagingen verwachten jullie bij de uitvoering van jullie plan?
'We hebben twee uitdagingen. De eerste is om de software zó aan te passen dat het kind altijd het aanbod krijgt wat hij of zij nodig heeft. Daar hebben we ook onderzoek aan gekoppeld, om te kijken wat werkt en wat niet. Doordat we de afgelopen jaren al veel met eHealth-toepassingen hebben gewerkt, hebben we inmiddels de nodige kennis over adaptiviteit. De tweede uitdaging is de motivatie van het kind. Kunnen we het systeem zo inrichten dat de Digitale Dyslexiebehandelaar even goed motiveert als de fysieke behandelaar? Om dat te realiseren, wordt een dashboard gebouwd waarin cliënten hun vordering kunnen zien. Het is belangrijk dat dit visueel aantrekkelijk is. Ook werkt het systeem met beloningen en aanmoedigingen. Hierin moeten we ook de ouders en scholen meekrijgen.'
Hoe ziet jullie zorg/ondersteuning er over een jaar uit als jullie plan succesvol ten uitvoer is gebracht?
'Ik ga ervan uit dat de Digitale Dyslexiebehandelaar dan op al onze locaties in Rotterdam geïmplementeerd is. En dat alle kinderen die bij ons zorg krijgen de tool gebruiken. We zijn bovendien niet afhankelijk van vervolgsubsidie. Als we dit nu goed neerzetten, kunnen we hier nog lang mee werken. Dat is prettig voor bestaande cliënten, die zo langer zorg kunnen krijgen dan normaal gesproken. En het is prettig voor nieuwe cliënten, die vanaf het begin van hun behandeltraject beter worden geholpen.'
ConForte werkt aan een oplossing die ziekenhuizen en huisartsen beter inzicht moet geven in de beschikbare thuiszorgcapaciteit
Rotterdam mist digitaal inzicht in de beschikbare thuiszorgcapaciteit. Dat vindt ConForte, de brancheorganisatie voor Rotterdamse zorgondernemers. ConForte wil dit verbeteren om zowel de zorgprofessionals als de Rotterdammers beter te kunnen helpen. Met deze eHealth-oplossing kunnen in potentie 8.400 mensen die thuiszorg nodig hebben, worden geholpen. Inge Schonagen (directeur ConForte) en Wilma van der Leeuw (programmamanager ConForte Innovatielab) vertellen meer over dit initiatief.
Vanuit welke behoefte is jullie oplossing ontstaan?
Inge: 'ConForte en de gemeente Rotterdam werken samen aan het verbeteren van zorg in de wijk. Een van de uitdagingen is inzicht verkrijgen in de beschikbare thuiszorgcapaciteit. Zodat ziekenhuizen en huisartsen weten welke mogelijkheden er zijn. In totaal zijn er 220 thuiszorgorganisaties in Rotterdam, inclusief zzp'ers die als thuiszorghulp staan ingeschreven. Je kunt die niet allemaal bellen als je snel thuiszorg nodig hebt voor een cliënt. In Noord-Brabant wordt gewerkt met de Stoplicht-app. Daarmee zien ziekenhuizen en huisartsen met kleurtjes welke thuiszorgorganisatie capaciteit heeft. Zorgbestuurders vroegen ons: kunnen we dat hier introduceren?'
Wilma: 'Vanuit ons Innovatielab hebben we vervolgens eerst een stap terug gezet. Naar het proces gekeken in plaats van het product. De afgelopen jaren sloten oplossingen waaraan we met het Innovatielab werkten, regelmatig onvoldoende aan op de vraag. We hebben daarop onze eigen unieke Conforte-Innovatielab methoden ontwikkeld. Dit hebben we gedaan aan de hand van onder meer design thinking, LEAN, Miro en andere formats. En natuurlijk op basis van onze ervaring in de zorg. De uitkomst is een werkbare methodiek voor de professional, die in het dagelijkse werkproces kan worden geïntegreerd. Dat doen we ook voor deze uitdaging. Met alle betrokken professionals schetsen we nu het probleem en de knelpunten. Wat de exacte oplossing wordt, gaan we zien.'
Hoe maakt jullie plan de zorg/ondersteuning doelmatiger en beter?
Wilma: 'Beter inzicht in de beschikbare thuiszorgcapaciteit is voor iedereen fijn. De praktijkondersteuner van de huisarts hoeft minder rond te bellen. De huisarts heeft minder administratie en dus meer tijd voor cliënten. De wijkverpleegkundige wordt niet de hele dag gebeld of er capaciteit is. En het allerbelangrijkste: de cliënt wordt beter geholpen. Het kan opname op de spoedeisende hulp of zwaardere zorg voorkomen en snel de juiste zorg bieden.'
Hoe gaan jullie je eHealth-oplossing de komende periode concreet verder ontwikkelen?
Wilma: 'Momenteel brengen we dus met allerlei betrokken zorgprofessionals de uitdaging in kaart. Een van de eerste knelpunten is de bestaande technologie. Er zijn twee systemen die in potentie hetzelfde kunnen als de Stoplicht-app, maar tot nu toe onvoldoende worden gebruikt. Misschien concluderen we dat de bestaande oplossingen met enkele slimme aanpassingen voldoen voor de oplossing van ons probleem. Misschien niet. Daar komen we de komende periode achter.'
Welke uitdagingen verwachten jullie bij de uitvoering van jullie plan?
Inge: 'Veel zorgprofessionals gaan bij verandering uit van de oplossing. Wij vragen hen om anders te denken. Om eerst te kijken naar de vraag achter de vraag. Dat is niet makkelijk. De methodiek van het Innovatielab om innovatie te ondersteunen, is lastig uit te leggen. Die moet je ervaren. Daarom is het belangrijk dat we samen aan de slag gaan. We hebben allerlei tools ontwikkeld, die iedereen gratis kan downloaden op de website van ConForte Innovatielab. Link opent een externe pagina. Vrijwel iedereen die werkt met de methodiek is hier enthousiast over. Iedere zorgprofessional kan de methodiek gebruiken om complexe uitdagingen behapbaar en inzichtelijk te maken. We hopen dat we daarmee zorgprofessionals inspireren om minder vaak van het product uit te gaan en eerst naar de echte vraag te kijken. De échte uitdagingen voor de zorg liggen niet zozeer in de technologie. Wel in de ondersteuning van zorgprofessionals en procesinnovatie. Daarbij moet meer stilgestaan worden.'
Hoe ziet jullie zorg/ondersteuning er over een jaar uit als jullie plan succesvol ten uitvoer is gebracht?
Wilma: 'Dan kan een huisarts online direct zien waar zorg beschikbaar is en een cliënt zo snel mogelijk daar naartoe leiden. Waar en hoe die huisarts iets invoert, weten we dus nog niet. Maar misschien werkt het wel andersom: een huisarts doet een oproep en dan moeten zorginstellingen zo snel mogelijk reageren. Door alles nog open te houden in deze fase, kan iedereen helder nadenken over de huidige situatie en verzanden we niet in discussies over de oplossing. We zijn heel benieuwd wat er uiteindelijk uitkomt!'
MOB is actief in meerdere regio’s, waaronder Rotterdam. De organisatie biedt thuiszorg, 24-uurszorg, wijkverpleging, verpleging, zorg aan huis, huishoudelijke hulp en ondersteuning bij dementie. Ook heeft MOB woonzorgcentra waarin ouderen zelfstandig wonen.
Lees verder op de website Gezond010.nl: Digideal010 uitgelicht (5): meer keuzevrijheid voor persoonlijke gezondheidsomgeving. Link opent een externe pagina.
Wat heeft u aan eHealth?
Er zijn tegenwoordig veel van toepassingen van eHealth beschikbaar. Maar welke passen het beste bij uw situatie? Daarvoor kunt u bijvoorbeeld terecht bij de Digitale Zorggids. Link opent een externe pagina en de GGD AppStore. Link opent een externe pagina. Hier vindt u betrouwbare toepassingen van eHealth, gezondheidsapps en -websites die de GGD aanbeveelt.
Wilt u kennismaken met toepassingen van eHealth?
Bent u benieuwd hoe u langer prettig en veilig thuis kunt blijven wonen met behulp thuistechnologie en andere slimme oplossingen? Ga dan eens langs bij een van de Comfortwoningen. Link opent een externe pagina. U vindt ze in Delfshaven, IJsselmonde, Hoogvliet of Prins Alexander. Bekijk hieronder een video van een Comfortwoning.
Heeft u hulp nodig bij het gebruik van eHealth?
Heeft u hulp of uitleg nodig bij toepassingen van eHealth? Dan kunt u gratis terecht bij Bibliotheek Rotterdam. Link opent een externe pagina, en de Digicafés in de verschillende vestigingen van de bibliotheek. Datums en tijdstippen van de Digicafés vindt u op de website van Bibliotheek Rotterdam. Link opent een externe pagina.
Op de website Rotterdam.hetinformatiepunt.nl. Link opent een externe pagina vindt u mogelijkheden om beter te leren omgaan met uw computer of mobiele telefoon. U vindt er de begeleiding van de bibliotheek. En het aanbod van welzijnsorganisaties en andere instanties in Rotterdam. Zij kunnen u helpen digitale vaardigheden te leren en te verbeteren. Het varieert van cursussen en een-op-een-begeleiding tot tips om zelf te oefenen met uw computer of telefoon.
Waar vindt u eHealthactiviteiten in Rotterdam?
Het hele jaar zijn er in Rotterdam activiteiten over eHealth. Deze activiteiten laten u kennis maken met de mogelijkheden van eHealth. De zorg- en welzijnsaanbieders die de activiteiten organiseren maken er reclame voor.
Meer informatie
Bent u een zorg- of welzijnsprofessional? En wilt u nog meer weten over eHealth? Op de website van ReHA. Link opent een externe pagina (Rotterdam eHealth Agenda) staat een overzicht van de projecten, die met behulp van een gemeentelijke subsidie zijn gestart in Rotterdam.