Maaien

De bijna twee kilometer lange strook bloemrijk grasland aan de Gordelweg in Rotterdam-noord is een waar bijenlint. Het staat hier vol met bloemen waar bijen en andere soorten op afkomen. De gemeente beheert dit op ecologische, natuurvriendelijke wijze door gefaseerd te maaien. Dat betekent: zorgvuldig maatwerk waardoor steeds genoeg gras en bloemen blijven staan.

Maaien doet bloeien

De strook langs de Gordelweg loopt van het Soetendaalseplein tot voorbij de Schieweg. Het is verdeeld in vakken die gefaseerd worden gemaaid. Om een bloemrijk bijenlint te behouden is het noodzakelijk afwisselend te maaien. Hierdoor krijgt het gras niet de overhand en kunnen bloemrijke soorten weer opkomen. Door bloemen te maaien en daarna het maaisel te laten liggen, krijgen zaden de kans zich te verspreiden en in de grond te zakken. Met als resultaat: nog meer bloemen. Zij vormen een bron van voedsel voor bijen en andere insecten. Door het maaisel te laten liggen, krijgen insecten en kleine dieren bovendien de tijd om een ander heenkomen te vinden.

Zorgvuldig

Voor aanvang van iedere maaironde wordt er nogmaals zorgvuldig per vak gekeken naar waar behoefte aan is. Soms wordt besloten om het maaien nog even uit te stellen of juist wel te maaien. Daarbij houdt de gemeente rekening met de verkeersveiligheid. Het bijenlint ligt vlak langs een druk fietspad en een veel gebruikt wandelpad. Om de veiligheid te waarborgen wordt langs de rand een strook van een meter kort gemaaid. Zo voorkomen we dat er vegetatie over de paden hangt.

Meer biodiversiteit

Door deze manier van natuurvriendelijk grasbeheer zijn al diverse zeldzame plantensoorten met mooie bloemen aangetroffen, zoals de ratelaar en hartgespan. Daar komen weer andere insectensoorten op af. Dit draagt allemaal bij aan meer biodiversiteit in de stad. Een belangrijk programmapunt waar de gemeente Rotterdam zich de komende jaren voor inzet: rijke stadsnatuur in een klimaatbestendige stad.

• Meer weten over Rotterdam en biodiversiteit? Kijk op de pagina Biodiversiteit

Er zijn verschillende typen gazon en gras in de stad. Op de ene plek is het een strakke grasmat om te kunnen voetballen en spelen en op de andere plek laten we meer ruimte voor de natuur. Hoe vaak het gras gemaaid wordt, is afhankelijk van het gebruik en het gewenste beeld van het grasveld. Op plekken waar gekozen is voor een meer natuurlijk beheerbeeld wordt twee- of driemaal per jaar gemaaid en voeren we het maaisel af. Hierdoor verschraalt de bodem en krijgen veldbloemen de kans om zich te ontwikkelen en te bloeien, wat weer zorgt voor meer biodiversiteit en meer natuurlijke rijkdom in de stad.

Hoe vaak het gras gemaaid wordt is afhankelijk van de locatie, het gebruik en het doel ervan. Dat varieert: een grasveld kan glad, minder glad of meer natuurvriendelijk onderhouden worden. Gras in het stadscentrum wordt vaak gemaaid, dat zorgt voor een verzorgde uitstraling. Sportveldjes en ligweides in parken worden regelmatig gemaaid. Maar gras in bermen, aan de waterkant of rondom bomen laten we zoveel mogelijk staan, omdat dit past bij natuurvriendelijk onderhoud.

Bij gefaseerd maaien blijven sommige stroken staan en andere niet. Tijdens verschillende maairondes zijn altijd andere stukken aan de beurt. Zo krijgen diverse soorten de kans om op te komen en dat is goed voor de biodiversiteit. Een voorbeeld van natuurvriendelijk, gefaseerd maaien is het bijenlint aan de Gordelweg in Rotterdam-noord. Hier krijgt het gras niet de overhand en kunnen bloemrijke soorten weer opkomen: een bron van voedsel voor bijen en andere insecten.

Nee, de gemeente maait gefaseerd (in stroken) zodat er meer verschillende plantensoorten kunnen gaan groeien. Het doel hiervan is meer diversiteit en natuurwaarde in het groen.

Op plekken waar het zicht belangrijk is, wordt extra gemaaid om het gras laag te houden. Dit is bijvoorbeeld bij kruispunten, rotondes en voetgangersoversteekplaatsen. Langs fiets-en wandelpaden wordt meestal alleen de strook er direct naast gemaaid.

Het gras rondom bomen laten we staan, zodat de boom niet beschadigd kan worden door maaimachines. Bovendien is het goed voor de biodiversiteit, omdat er verschillende soorten voorkomen in het gras. Begroeiing rondom een boom draagt ook bij aan een betere groeiplaats en uiteindelijk langere levensduur van de boom.  

Op diverse plekken in Rotterdam zijn grasvelden meer natuurvriendelijk ingericht, waardoor gras, kruiden en bloemen langer kunnen worden. Hier laten we na een maaibeurt het maaisel een aantal dagen liggen voordat het wordt opgeruimd. Hierdoor kan het (bloem)zaad achterblijven en later weer tot ontwikkeling komen. Dit draagt bij aan de biodiversiteit in de stad. 

Hoe snel bloemen en kruiden tussen het gras gaan groeien is afhankelijk van de plek. Op een schaduwrijke plek groeien minder soorten bloemen en kruiden dan op een zonnige locatie. Ook  bodemkwaliteit is van invloed op de soorten grassen en planten die zich kunnen ontwikkelen.

Deze term wordt gebruikt voor grassen die hoog kunnen uitgroeien door een tijdje niet te maaien. Hierdoor kunnen verschillende soorten zich ontwikkelen en ontstaat een gevarieerd beeld dat ook interessant is voor insecten. Daar komen meer vogels en kleine zoogdieren zoals egels op af.

Teken komen in het hele land voor, in bos, park, hei, duinen of in de tuin. Ze zitten in de buurt van bomen of struiken in hoog gras of tussen dode bladeren. In grasvegetatie is meer kans op aanwezigheid van teken. Controleer uw lichaam en uw kleding op tekenbeten als u in de natuur bent geweest. Kijk voor meer informatie over teken op ggdrotterdamrijnmond.nl/infectieziekten/teken. Link opent een externe pagina.

Afval op straat kan in hogere beplanting of grasvegetatie waaien. De gemeente verwijdert zwerfvuil regelmatig, ook voordat grasvegetatie gemaaid wordt. Omwonenden worden uitgenodigd zwerfvuil te voorkomen of zelf op te ruimen. Alle beetjes helpen.

Hondenbezitters kunnen hun hond gewoon blijven uitlaten in de daarvoor aangewezen zones. In sommige gebieden geldt een opruimplicht. Op die manier kan er bloemrijk grasland ontstaan met een variatie aan flora en fauna. Als de uitwerpselen niet worden opgeruimd, dan verandert namelijk de bodemsamenstelling waardoor het gras de overhand krijgt. Terwijl we juist bloemen en andere soorten willen laten opkomen, die bijdragen aan meer biodiversiteit in de stad.

Over het algemeen groeien er geen grasaren in bermen. Het komt wel voor tussen stoeptegels. De grasaren op straat worden zoveel mogelijk weggehaald. Honden en katten kunnen last krijgen van grasaren en dat is erg vervelend. 

Het gaat om 1 soort grasaar: het ‘kruipertje’ (Hordeum murinum). Aan de zaden zitten weerhaakjes die in de pootjes, vacht of snuit van de hond kunnen blijven hangen. Als dit niet verwijderd wordt, kan het gaan ontsteken. In honden uitlaat- en losloopzones maaien we het gras kort en dus ook de grasaren. 

Hooikoorts is erg vervelend en kan veroorzaakt worden door bloeiend gras. Daarom zoeken we bij het maaibeleid steeds naar een balans tussen het gras maaien en stukken laten staan, want een bijenlandschap is ook cruciaal voor een gezonde leefomgeving. Het draagt bij aan verkoeling van de stad, laat regenwater beter wegstromen en helpt om de stadsnatuur meer in evenwicht te brengen. Ook zorgen we voor zoveel mogelijk variatie in beplanting, dit is beter dan veel bloeiende planten van één soort. 

Kijk voor tips om beter om te gaan met hooikoorts op de website van de GGD. Link opent een externe pagina.

Door het gras gevarieerd en gefaseerd te maaien, kunnen er meer bloemrijke plantensoorten groeien. Bijen, vlinders, andere insecten en vogels komen op de nieuwe planten af. Meer planten- en diersoorten betekent meer waarde voor de natuur.

Bij het beheer en onderhoud van onder meer bomen, oevers, bosplantsoen en sierbeplanting houdt de gemeente rekening met beschermde dier- en plantensoorten. Zoals vleermuizen of orchideeën. Kwetsbare dier- en plantensoorten in het gemeentelijk groen worden beschermd.

Sinds januari 2016 werkt de gemeente bij het reguliere groenonderhoud volgens de Rotterdamse leidraad bij de gedragscode bestendig groenbeheer, gebaseerd op de wet Natuurbescherming.
Lees meer over groenonderhoud in Rotterdam.