PFAS
Overal in Nederland zitten PFAS in de grond en in sloten, singels, plassen en rivieren. Dus ook in onze regio. De gemeente Rotterdam en andere instanties doen hier steeds meer onderzoek naar. Op deze pagina leest u wat PFAS zijn, waar PFAS worden gevonden en hoe u daarmee kunt omgaan.
PFAS zijn chemische stoffen die water, vet, stof en vuil afstoten. Ze zitten in veel producten die we dagelijks gebruiken. Bijvoorbeeld in smeermiddelen, verpakking van voedsel, blusschuim, anti-aanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. PFAS kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Via het afval of lozingen van fabrieken komen PFAS in de bodem en het oppervlaktewater (sloten, meren, plassen) terecht.
Hoe komen PFAS in het lichaam?
Via ons eten en drinkwater komen PFAS in ons lichaam terecht. Daarmee krijgen we al meer PFAS binnen dan wenselijk is. U krijgt extra PFAS binnen via het oppervlaktewater en de grond als:
- U (regelmatig) groenten eet van grond die met PFAS vervuild is.
- U zwemt in water met PFAS. Vooral als u het water inslikt.
- En jonge kinderen krijgen extra PFAS binnen als ze tijdens het spelen hun handen in hun mond steken waaraan grond met PFAS zit.
Via ons eten en drinkwater krijgen wij al te veel PFAS binnen. Daarom adviseert de GGD te voorkomen dat u nog meer binnenkrijgt. Dat doet u als volgt:
- Zwem of speel niet in sloten, maar alleen op officiële zwemlocaties. Hier wordt de kwaliteit van het water regelmatig gecontroleerd. U vindt deze zwemlocaties op www.zwemwater.nl. Link opent een externe pagina. Bootje varen of kanoën is geen probleem.
- Eet geen vis uit de sloot. Dit adviseert ook het Voedingscentrum. Link opent een externe pagina. Deze organisatie raadt het eten van zelf gevangen zoetwatervis af voor alle Nederlandse wateren. Er kunnen vervuilende stoffen in het water zitten.
Dit is een algemeen advies. Voor sommige plekken waar – na onderzoek – PFAS zijn gevonden, kan de GGD advies op maat hebben gegeven. Zie hiervoor: ‘Waar zijn PFAS gevonden?’.
Waar zijn PFAS gevonden?
- In enkele sloten en plassen in Rotterdam-Noord. Bekijk het onderzoek. Link opent een externe pagina van het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard.
- In enkele sloten in Rotterdam-Zuid. Het Waterschap Hollandse Delta heeft hier metingen gedaan. Bekijk de resultaten. Link opent een externe pagina. Naar aanleiding van de PFAS die zijn gevonden in de sloten en in plas Vrijenburgbos is een uitgebreider onderzoek gestart.
- Kralingen: in het Kralings Zwembad en de sloten vlakbij. En in de grond in de omgeving van het natuurbad, waaronder tuinen in de naastgelegen wijk , tuinen van de volkstuinvereniging en op het parkeerterrein voor het zwembad.
- Overschie: Rotterdam The Hague Airport. Link opent een externe pagina. Op het vliegveld zelf, bij de oefenlocatie van de brandweer, en in de omliggende sloten en bij twee volkstuincomplexen. Dit wordt verder onderzocht.
- Rotterdamse haven: op twee oefenlocaties van de brandweer.
- Barendrecht: Plas Vrijenburgbos. Link opent een externe pagina. Hier geldt een negatief zwemadvies.
Heeft u vragen?
Met vragen over PFAS en gezondheid kunt u contact opnemen met het team Gezondheid en Milieu van de GGD Rotterdam-Rijnmond:
- E-mail: gmggd@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina
- Telefoon: 010 433 98 94 (op werkdagen tussen half 9 en half 5 bereikbaar).
Heeft u andere vragen over PFAS aan de gemeente? Geef het dan aan ons door via het online formulier of bel ons op 14 010.
Vraag en antwoord
Een aantal PFAS is schadelijk voor mensen. Of je er ziek van wordt, hangt af van hoeveel je in de loop van de tijd binnenkrijg. Als mensen lange tijd PFAS binnenkrijgen, is de kans groter dat het gevolgen heeft voor hun gezondheid. Over de meeste PFAS weten we nog heel weinig. PFAS verschillen in hun eigenschappen, de een is schadelijker dan de andere. Vooral over twee soorten PFAS - PFOA en PFOS - is veel bekend. Zo weten we dat die:
- slecht kunnen zijn voor uw immuunsysteem;
- uw lever kunnen beschadigen;
- kunnen zorgen voor een hoger cholesterol;
- een hoge bloeddruk en problemen tijdens de zwangerschap kunnen veroorzaken;
- schadelijk kunnen zijn voor de ontwikkeling van ongeboren kinderen (iets lager geboortegewicht);
- mogelijk kanker veroorzaken. Onderzoek naar jarenlange, hoge blootstelling aan PFOA laat een verband zien met nierkanker en zaadbalkanker. Verder zijn aanwijzingen gevonden voor een mogelijke relatie met schildklierkanker.
Van de gevolgen die we hierboven noemen, verwachten we de gevolgen voor het immuunsysteem als eerste.
Dat weten we niet precies. Uit onderzoek blijkt dat zuigelingen minder antistoffen aanmaken na een vaccinatie als ze PFAS hebben binnengekregen. Dit wordt gezien als een teken dat het immuunsysteem nadelig wordt beïnvloed. Het is niet bekend of kinderen dan ook meer infectieziekten of andere gezondheidsklachten krijgen.
U kunt niet voorkomen dat u PFAS binnenkrijgt. Ze zitten overal, ook in ons voedsel en drinkwater. Voldoende water drinken en gevarieerd eten zijn belangrijk om gezond te blijven. Ook al krijgt u er een beetje PFAS mee binnen. Als u zorgt dat u gevarieerd eet, voorkomt u dat u vaak voedingsmiddelen eet waar meer schadelijke stoffen in zitten.
Verder is het verstandig om geen producten te kopen waar deze stoffen in zitten. Zo draag je bij aan minder verspreiding van PFAS. Op de website waarzitwatin.nl. Link opent een externe pagina staat informatie over producten waarin PFAS kunnen zitten.
Meer informatie
Hieronder vindt u links naar webpagina’s van andere organisaties met meer informatie over PFAS.
