Bodemdaling

Bodemdaling is een natuurlijk proces dat wordt versterkt door menselijk handelen. De belangrijkste oorzaken zijn:

• Oxidatie van veen
  Veen verbrandt als het met zuurstof in aanraking komt. Dat noemen we oxideren. Hierdoor wordt veen afgebroken (het verdampt) waardoor de bodem daalt. Veenoxidatie komt vooral voor in landelijk gebied, zoals het Groene Hart.
• Zetting
  Zetting is het samendrukken van de bodem door belasting van de bovengrond. Bijvoorbeeld door gebouwen en wegen. Dit komt vooral voor in stedelijk gebied, zoals Rotterdam.
• Ontwatering
  Ontwatering betekent dat de grondwaterstand wordt verlaagd. Er is daardoor minder water in de ondergrond, waardoor de druk op de lagen in de ondergrond groter wordt. Kijk voor meer informatie over grondwater op de pagina Grondwater.
• Delfstoffenwinning
  De winning van delfstoffen zoals olie en gas kan tot bodemdaling leiden. In Rotterdam vindt zowel gaswinning als oliewinning plaats.

Gevolgen van bodemdaling

Als de bodem daalt is dat op zich geen probleem. De problemen ontstaan als er sprake is van grote verschillen tussen gefundeerde en niet gefundeerde objecten. Ook wanneer er sprake is van hoogteverschillen tussen verschillende locaties (ongelijkmatige zetting). Bijvoorbeeld achtertuinen die lager liggen dan de straat.

Bodemdaling veroorzaakt veel schade aan onder andere:

• Gebouwen: panden die niet gefundeerd zijn zakken met de bodem mee. Als dit ongelijk gebeurt ontstaat er scheefstand en scheurvorming. Ook kan er door verzakking wateroverlast ontstaan in en rond een pand.
• Bovengrondse infrastructuur: bijvoorbeeld wegen die regelmatig opgehoogd moeten worden omdat ze verzakken. Of bruggen die niet goed meer aansluiten op de weg.
• Ondergrondse infrastructuur: kabels en leidingen die kunnen breken of riolen die lek raken doordat ongelijke zakking.
• Groen: door bodemdaling kunnen bomen hun stabiliteit verliezen. Parken kunnen wegzakken waardoor wateroverlast ontstaat en groen wordt aangetast.
• Lokale hoogteverschillen: door bodemdaling wordt de buitenruimte regelmatig opgehoogd. Huiseigenaren hogen niet altijd de achtertuin op. Daardoor kan er in de achtertuin, en ook in de woning, wateroverlast ontstaan. Maar ook de toegankelijkheid van de openbare ruimte heeft last van bodemdaling, bijvoorbeeld door het verzakken van delen van de stoep. Deze gevolgen vragen om extra en eerder onderhoud, beheer en vervanging van objecten zoals gebouwen, rioleringen, wegen en groen.

Gemeenten op een slappe bodem hebben meer kosten door bodemdaling dan gemeenten met een stevige (zand)bodem.

Rotterdams Weerwoord

Bodemdaling is een van de zes klimaatthema’s van het Rotterdams Weerwoord. Link opent een externe pagina. Binnen het Rotterdams Weerwoord zijn afspraken gemaakt over hoe we in de stad omgaan met een extremer klimaat. We onderzoeken onder andere wat de beste aanpak is om met bodemdaling om te gaan, zowel in de buitenruimte als op het eigen terrein.

Landelijke samenwerking

Bodemdaling komt niet alleen in Rotterdam voor. Daarom werken we met andere gemeenten, provincies en waterschappen samen aan de aanpak van bodemdaling in stedelijk gebied. Dat doen we onder andere via het Nationaal kennisprogramma bodemdaling, de Regio Deal Groene Hart. Link opent een externe pagina, Coalitie Stevige Steden. Link opent een externe pagina en het Platform Slappe Bodem. Link opent een externe pagina. Hierdoor leren we van elkaar en delen we ervaringen over de aanpak van bodemdaling.

Handige links

Heeft u een klacht over een situatie in de buitenruimte door bodemdaling, meld deze dan aan via MeldR. Link opent een externe pagina.

• Wilt u weten wat voor soort fundering er onder uw woning zit en welk risico u heeft op funderingsproblemen? Doe dan een snelle check op de website Duik in je fundering. Link opent een externe pagina.
• Informatie en advies over het oplossen van funderingsproblemen vindt u bij het Funderingsloket van de gemeente.
• De documentaire Het Zinkende Land. Link opent een externe pagina geeft een goed beeld van bodemdaling.