Buitendijks
Dijken beschermen Rotterdam tegen hoogwater. Maar er is een deel van Rotterdam dat niet wordt beschermd door dijken. Dit noemen we buitendijkse gebieden, zoals het Noordereiland, de Kop van Feijenoord en het Scheepvaartkwartier.
Woont u buitendijks? Bij extreme weersomstandigheden kunt u dan te maken krijgen met hoogwater, water op de kades of mogelijk met wateroverlast.
De overlast geldt vooral tijdens het stormseizoen, wanneer er meer kans is op hoogwater. Dit seizoen is van 1 oktober tot en met 15 april.
Wat is het buitendijkse gebied?
Buitendijkse gebieden liggen tussen de rivier en een dijk. Deze gebieden liggen hoger dan gebieden achter de dijk (binnendijks), maar worden niet beschermd door dijken. Woont of werkt u in een buitendijks gebied, dan kan u te maken krijgen met hoogwater. De stormvloedkeringen (Maeslantkering en Hartelkering) sluiten bij een flinke storm om zee. Zo zorgen zij ervoor dat het water niet heel hoog kan komen. Er staat dan al water op de kades in Rotterdam.
Wilt u weten wat het betekent om buitendijks te wonen of werken? Bekijk dan de animatie hieronder.
Hoe hoog komt het water in Rotterdam?
Benieuwd hoe hoog het water in Rotterdam komt bij een bepaalde verwachte waterstand? Kijk dan op de hoogwaterkaart Rotterdam. Link opent een externe pagina. Hier kunt u ook de verwachte waterhoogte in uw straat opvragen.
Voor de meest actuele verwachting van de waterstanden in de Nieuwe Maas kunt u kijken op de website van Rijkswaterstaat Waterinfo. Link opent een externe pagina.
Voor waterstanden in het havengebied kunt u kijken op de kaart met verwachtingen in de Rijn-Maasmonding van Rijkswaterstaat. Link opent een externe pagina. Voor meer informatie over hoogwater in het havengebied leest u op de website van het Havenbedrijf Rotterdam. Link opent een externe pagina.
Houd er bij de kaarten altijd rekening mee dat ze kunnen afwijken van de werkelijkheid. Ze geven alleen een schatting. Wind, golven en opstuwing kunnen ervoor zorgen dat de waterstanden anders zijn dan verwacht.
Wat doet de gemeente?
Als er hoogwater wordt verwacht, plaatsen we waarschuwingsborden op de lagergelegen kades in Rotterdam. De weg bij Bolwerk, onder de Willemsbrug, zetten we bijvoorbeeld af met een slagboom. Als het nodig is, slepen we auto’s weg om overlast te voorkomen. Vanaf 2.40 meter boven NAP informeren we de bewoners van het Noordereiland via hun eigen kanalen.
Als bewoner bent u zelf verantwoordelijk om schade aan uw eigendommen te voorkomen. Het kan gebeuren dat hoog water wordt verwacht voordat u maatregelen hebt kunnen nemen. Bij een verwachte waterstand van 2.80 meter boven NAP of hoger zet de gemeente Rotterdam daarom pallets met zandzakken neer op het Noordereiland. Deze zijn voor (nieuwe) bewoners die nog geen maatregelen hebben kunnen nemen.
Wat kunt u zelf doen?
U bent zelf verantwoordelijk om schade aan uw eigendommen te voorkomen. U kunt verschillende maatregelen nemen, zoals:
- Het waterdicht maken van uw huis door zandzakken of schotten voor deuren te plaatsen. Met zandzakken kunt u bij hoogwater het water uit uw pand houden. Het is wel belangrijk dat u de zandzakken op een juiste manier gebruikt. Op youtube staat een instructiefilm. Link opent een externe pagina (niet ondertiteld);
- Auto of scooter parkeren op hogergelegen gebied;
- Belangrijke eigendommen verplaatsen naar een hogere verdieping als dat mogelijk is. Als dat niet kan, zet de spullen dan zo hoog mogelijk in of op kasten;
- Afsluiten van de elektriciteit;
- Voorzorgsmaatregelen, zoals het waterdicht maken van kelder of souterrain en uw woning of bedrijfspand waterbestendig maken.
Beleid ‘Bouwen in buitendijks gebied’
Gemeente Rotterdam hanteert een uitgiftepeilenbeleid voor het bouwen in buitendijkse gebieden. Dit beleid geeft een vastgestelde hoogte ten opzichte van het NAP mee voor nieuwbouw en renovatie.
Achter de Europoortkering (Maeslantkering en Hartelkering samen) geldt een uitgiftepeil van +3,60 m NAP voor niet-vitale en -kwetsbare functies en +3,90 m NAP voor vitale en kwetsbare functies. Onder vitale en kwetsbare functies worden bijvoorbeeld elektriciteitsvoorzieningen en ziekenhuizen verstaan.
Buiten de Europoortkering is het uitgiftepeil hoger, omdat deze gebieden niet worden beschermd door de stormvloedkeringen. Hier geldt een uitgiftepeil van +5,10 m NAP voor niet-vitale en -kwetsbare functies en +5,50 m NAP voor vitale en kwetsbare functies.
Soms is het in projecten niet mogelijk om het gewenste uitgiftepeil aan te houden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als een projectlocatie grenst aan bestaande bebouwing met een lager peil. We kunnen dan iets anders aanhouden, maar dit kan alleen in overleg met de uitgiftepeilencommissie en als dit veilig kan.
Het uitgiftepeilenbeleid kunt u bekijken via Overheid.nl. Link opent een externe pagina.
Vragen en antwoorden
Rotterdam is door dijken en waterkeringen grotendeels beschermd tegen de invloeden van hoogwater. Maar er is nog een groot oppervlak dat niet wordt beschermd: de buitendijkse gebieden. Deze gebieden liggen hoger dan de meeste polders achter de primaire keringen. De laagstgelegen buitendijkse gebieden in Rotterdam zijn het eiland Van Brienenoord en oudstedelijke gebieden als Noordereiland, Kop van Feijenoord, Scheepvaartkwartier, Maasboulevard en Heijplaat (het oude dorp).
Hoogwater komt meestal een aantal keer per jaar voor. Het treedt het vaakst op in het stormseizoen: de periode van 1 oktober tot en met 15 april. Storm op zee stuwt namelijk het zeewater op, zowel op zee als in de rivieren. Hierdoor kan hoogwater en stormvloed ontstaan. In principe houden onze dijken en kades ons veilig. Maar bij extreem hoge waterstanden moeten we alert zijn.
Ook als er veel water door rivieren stroomt, bijvoorbeeld door veel neerslag, kunnen er hoge waterstanden zijn. Maar dit is in Rotterdam nauwelijks merkbaar, omdat de waterstanden hier vooral door de zee worden beïnvloed.
De hoogte van het water is afhankelijk van de windkracht en windrichting bij een storm, het getij (eb of vloed) en de hoogte van het gebied. Over het algemeen geldt dat zeer hoge waterstanden niet vaak voorkomen. Bij een eventuele overstroming blijft de waterstand meestal beperkt tot enkele decimeters. Het water komt dan niet hoger dan de begane grond van een gebouw. Alleen in uitzonderlijke gevallen kan de waterstand oplopen tot 1 of 2 meter.
Rijkswaterstaat maakt modelberekeningen om de waterstanden in te schatten. . Link opent een externe paginaDit zijn verwachtingen, die kunnen afwijken van de werkelijkheid.
Door de getijdenbeweging (de afwisseling tussen eb en vloed) komt het hoogwater rondom Rotterdam met piekmomenten. Per 24 uur zijn er altijd 2 piekmomenten, die vaak slechts enkele uren duren. Hoogwater kan 1 of meerdere dagen achter elkaar in een aantal piekmomenten voorkomen.
De getijdenbeweging en het wegtrekken van een storm zorgen na verloop van tijd voor een daling van de waterstand. Hierdoor lost wateroverlast in het buitendijkse gebied zich vanzelf weer op. Bij overstroming van lage ruimtes als kruipruimtes, souterrains en kelders kan er wel water achterblijven.
Doordat het buitendijks gebied vrij hoog in het landschap ligt en de waterdiepten bij overstroming relatief beperkt zijn, bestaan de gevolgen vooral uit schade en overlast. De kans op slachtoffers is heel erg klein.
Doordat buitendijkse gebieden vrij hoog liggen en de waterstanden bij overstroming relatief beperkt zijn, bestaan de gevolgen vooral uit schade en overlast. De kans op slachtoffers is heel erg klein.
Ongeveer 24 uur voor verwacht hoogwater gaat onze Hoogwaterprocedure in werking.
Dit houdt in dat:
- we afzettingen en borden plaatsen op lagergelegen plekken (kades Noordereiland, Scheepvaartkwartier en Maasboulevard).
- we bewoners waarschuwen hun auto’s langs de kades te verwijderen, anders sleept de politie de auto’s langs de kades weg.
- we op het Noordereiland pallets met zandzakken neerzetten, alleen voor noodgevallen.
Tijdens het hoogwater bewaken we de situatie ter plaatse continu, samen met de politie. Als het nodig is, treffen we aanvullende maatregelen, zoals het inzetten van geluidswagens van de politie. In zeer extreme situaties, waarbij grotere delen van het buitendijks gebied dreigen onder te lopen, komt het crisisteam van de Veiligheidsregio Rijnmond samen. Zij controleren de situatie en voeren verdere maatregelen door. Deze communiceren ze via de radio- en televisiestations van RTV Rijnmond.
Na het hoogwater reinigen of repareren we de buitenruimte, mocht dat nodig zijn. Schade aan de buitenruimte kunt u melden via de pagina van het Veiligheidsloket. Hier vindt u een link naar het PKR-formulier, waarop u de melding kunt doen. U kunt schade ook telefonisch melden via 14 010 of via MeldR.
U bent zelf verantwoordelijk voor het treffen van aanvullende maatregelen om uw eigendommen te beschermen.
Hierbij kunt u denken aan:
- het waterdicht maken van uw huis, door bijvoorbeeld zandzakken of schotten voor openingen te plaatsen. Hierdoor kan het water uw huis niet instromen.
- het verplaatsen van uw eigendommen naar een hogere verdieping.
- het verplaatsen van uw auto naar een hoger gelegen terrein of naar binnendijks gebied.
- het afsluiten van nutsvoorzieningen in de meterkast (gas en elektriciteit) wanneer water uw huis dreigt binnen te lopen.
- het in de gaten houden van berichtgeving via televisie, radio en/of internet:
- Radio Rijnmond 96.1 FM op de kabel of 93.4 FM in de ether. Let op: er zijn meerdere aanbieders van radio en televisie. Ga daarom bij uw eigen aanbieder van radio en televisie na wat de exacte frequenties of kanalen zijn.
- Televisie: RTV Rijnmond.
- Via rijnmond.nl. Link opent een externe pagina.
Wij raden u aan om een noodpakket in huis te hebben, mocht er ooit sprake zijn van een noodsituatie waardoor u uw huis niet of moeilijk kunt verlaten. Meer informatie hierover vindt u op weesvoorbereid.nl. Link opent een externe pagina.
Op internet en bij bouwmarkten zijn verschillende materialen te koop waarmee u uw huis waterdicht kunt maken. Denk aan houten planken, zand, zandzakken, ijzerwaren, impregneermiddelen voor gevels, kitmaterialen en afsluiters voor isolatiegaten. Ook kunt u een waterpomp kopen.
Noordereiland
Woont u op het Noordereiland? Vanwege de lagere ligging van het Noordereiland zetten we hier, vanuit de hoogwaterprocedure, zandzakken op pallets neer bij de kadewegen. Dit is alleen voor eventuele noodaanvulling op de maatregelen die u zelf treft.
Verplaats uw (belangrijke) spullen in huis tijdens een overstroming zo snel mogelijk naar een hogere verdieping. Ook als ze al nat zijn geworden. Hoe korter spullen nat zijn, hoe kleiner de schade.
Als uw auto is overstroomd, adviseren we deze te laten staan. Dit is voor uw eigen veiligheid. Ook de politie sleept op dat moment geen auto’s meer weg. Wacht vervolgens tot het hoogwater voorbij is. Het meeste water zal vanzelf terugstromen naar de rivier.
Houd er rekening mee dat er bij de volgende vloed mogelijk weer hoogwater ontstaat. Verplaats uw spullen dus pas weer terug als de storm gaat liggen.
U bent zelf verantwoordelijk voor het treffen van extra maatregelen om uw eigendommen te beschermen. De overheid en verzekeringsmaatschappijen vergoeden waterschade aan uw eigendommen niet. Overstromingen zijn namelijk natuurverschijnselen.
De stormvloedkeringen Maeslantkering en Hartelkering gaan dicht bij een verwacht waterpeil van 3.00m+NAP in Rotterdam of 2.90m+NAP bij Dordrecht.
In principe hebben de stormvloedkeringen geen functie in de bescherming van het buitendijks gebied, maar een sluiting kan er wel bij helpen. Hierdoor komt er namelijk minder water en daardoor minder druk tegen de achterliggende dijken aan. De kans op schade wordt hierdoor kleiner.
